Page 42 - Văn nghệ Tuyên Quang số 47
P. 42
40 Soá 47 (thaùng 4 naêm 2025)
roän vôùi nhöõng luoáng hoa. Vaø coù luùc ngöôøi ta thaáy oâng xuaát Gioáng nhö haønh trình cuoäc ñôøi mình, tranh cuûa coá hoïa só
hieän treân caùc truïc ñöôøng thò xaõ veõ töøng cuïm pa noâ, aùp phích, Vaên Laøn cuõng theo böôùc chaân oâng veõ veà queâ höông, ñaát
tranh coå ñoäng. nöôùc. Nhöõng böùc tranh cuûa oâng gôïi nhieàu hoaøi nieäm, kyù öùc,
Ngaøy ñoù ngöôøi daân thò xaõ Tuyeân Quang yeâu thích tranh coå tình caûm, chuyeån ñoäng cuoäc soáng thöôøng nhaät. Caùi nhìn cuûa
ñoäng cuûa Vaên Laøn bôûi söï gaàn guõi, deã hieåu, taùc ñoäng tröïc tieáp hoïa só veà caûnh vaät, söï vaät thaät hieàn hoøa, deã thöông. Trong
vaøo thò giaùc cuûa ngöôøi xem. Ñoà ngheà mang theo ngöôøi hoïa só ñoù taùc phaåm “Ñi böøa” mang ñeán thaønh coâng trong söï nghieäp
aáy laø moät tay caép caùi thang, moät tay xaùch caùi xoâ ñöïng ñaày boät saùng taùc cuûa coá hoïa só. Tranh ñöôïc tröng baøy trieån laõm taïi
maøu vaø buùt veõ. Taát caû caùc taùc phaåm ñeàu ñöôïc veõ moät caùch Baéc Kinh naêm 1966, hieän ñang ñöôïc löu giöõ taïi Baûo taøng Myõ
chæn chu, caån troïng nhaát. thuaät Vieät Nam.
Theá nhöng khoaûng thôøi gian yeâu thích nhaát cuûa oâng coù leõ Tranh phong caûnh cuûa Vaên Laøn daït daøo, möôùt maùt luoân
hieån hieän moät söï chuyeån ñoäng nheï nhaøng, an yeân. Ñeán vôùi
laø ñöôïc moät mình trong goùc rieâng, theá giôùi rieâng, trôû veà vôùi
taùc phaåm “Ñi böøa” ta caûm nhaän ñöôïc taâm hoàn oâng hieàn hoøa,
chính mình, tónh laëng hoøa vaøo xuùc caûm vaø saéc maøu taïo neân
yeâu queâ höông ñeán voâ cuøng. Boá cuïc böùc tranh giaûn ñôn taùi
nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät. Khieâm nhöôøng, nhöng trong hoäi
hieän phong caûnh nhoän nhòp treân caùnh ñoàng: Ngöôøi noâng daân
hoïa, hoïa só Vaên Laøn laïi khaùc haún. OÂng boäc loä mình, moät caùch
caàn maãn laøm ruoäng, ñi böøa ñeå chuaån bò gieo caáy. Chæ moät goùc
thaän troïng nhöng cuõng khoâng keùm phaàn taùo baïo. Nhöõng neùt
nhoû thöûa ruoäng thoâi nhöng mang ñeán cho ngöôøi ñoïc moät
veõ cuûa oâng, khoûe khoaén, daït daøo caûm xuùc, khieán cho ngöôøi
khoâng gian hoäi hoïa khoaùng roäng. Maøu veõ oâng duøng thaønh
xem khoâng ngöøng bò loâi cuoán vaøo caùi theá giôùi ñang hieån hieän
nhöõng maûng mieáng chöù khoâng tæa toùt theo töøng tieåu tieát nhaèm
ñaày bí aån vaø cuõng ñaày höùa heïn. OÂng veõ moät caùch ñaén ño vaø
ñaït tôùi theå hieän caùi hoàn cuûa caûnh vaät, caùi tình cuûa ngöôøi veõ
saâu saéc, ñaém ñuoái vôùi nhöõng maûng maøu saùng toái cuøng tình
chöù khoâng moâ phoûng hieän thöïc moät caùch khoâ cöùng. Ñoù chính
yeâu hoäi hoïa veïn nguyeân qua naêm thaùng. Tranh cuûa oâng coù
laø ñieàu laøm neân söï khaùc bieät trong tranh Vaên Laøn.
söï keát hôïp giöõa neùt vaø maûng, giöõa hình caùch ñieäu mang tính
Naêm 1973 oâng ghi daáu aán vôùi taùc phaåm maøu nöôùc laø “Phoá
trieát lyù, duy lyù maø vaãn bay boång, tinh teá.
huyeän Chieâm Hoùa”. Hoïa só Mai Huøng nhaän ñònh, vaãn laø loái veõ
söùc gôïi töø tranh boät maøu tröïc hoïa nhöng tröïc hoïa hieän thöïc trong tranh oâng khoâng phaûi
Maøu boät laø loaïi chaát lieäu ñöôïc ñieàu cheá töø khoaùng thaïch, töø laø thöù hieän thöïc khoâ khan, khi veõ tuy tuaân thuû caùc quy taéc taïo
quaëng kim loaïi hoaëc töø hôïp chaát hoùa hoïc. Caùi khoù khi söû duïng hình cuûa tröôøng quy nhöng vaãn khoâng keùm phaàn uyeån
chaát lieäu boät maøu laø ñeå dieãn hình, dieãn maøu, phaûi bieát döï baùo chuyeån, laõng maïn.
ñöôïc thôøi ñieåm naøo khoâ sao cho ñuùng ñoä töø ñoù ñöa ra caùch Tranh phong caûnh cuûa Vaên Laøn daït daøo, möôùt maùt, tónh
phoái maøu, hình khoái sao cho hôïp lyù. Vôùi kyõ thuaät toát, hoïa só laëng ñeán ñaém ñuoái, luoân hieån hieän moät söï chuyeån ñoäng nheï
Vaên Laøn ñaõ taän duïng ñöôïc theá maïnh cuûa boät maøu laø tính xoáp nhaøng. Ngay caû trong nhöõng böùc veõ khoâng ngöôøi nhöng vaãn
nheï, trong treûo, khoûe khoaén ñeå nhöõng böùc tranh coù nhieàu söï coù caûm giaùc coù söï chuyeån ñoäng trong ñoù, maëc duø kheõ khaøng
nhaán nhaù, öôùc leä, gôïi suy töôûng cho ngöôøi xem. Tranh boät thoâi, nhöng luoân coù. Nhöõng luøm caây gôïi söï chuyeån ñoäng cuûa
maøu cuûa Vaên Laøn khoâng chæ laø sôû tröôøng maø ñaõ trôû thaønh moät gioù, bôø ao duø chæ ñöôïc veõ baèng vaøi neùt buùt ñôn sô vaãn gôïi söï
thöông hieäu. chuyeån ñoäng cuûa maët nöôùc…
