Page 10 - Tạp chí Tân Trào số 20

M öøngxuaân

8 Quyù Maõo Soá 20+21 thaùng 1+2 naêm 2023

chuû ñeà, theå loaïi, chuyeân muïc). ai ñoù thaàm thì nhö lôøi cuûa muøa Thöù nöõa, ngaøy trôû veà cuûa nhöõng ngöôøi xa queâ, xa xöù laø ñeå
xuaân - Teát laïi ñeán roài hoaëc “cheát thaät, chöa laøm gì troïn veïn sau sum vaày, ñoaøn tuï. ngöôøi ta vaãn thöôøng goïi laø Teát ñoaøn vieân.
moät naêm, muøa xuaân laïi goïi”? Coù aâm thanh quaøng quaïc cuûa gaø vòt baét nhoát, eng eùc cuûa chuù

Caøng caän keà Teát, dieãn ra trong thaùng Chaïp, khoâng khí, lôïn keâu, roài lao xao caûnh aên ñuïng, chia phaàn; coù tieáng noå tí

nhòp soáng chuaån bò cho Teát caøng choän roän vaø hoái haû. Chæ caàn taùch nôi beáp löûa hoàng cuûa noài baùnh chöng xanh; coù nhöõng
nghe treân loa truyeàn thanh hoaëc xem treân truyeàn hình phaùt laøn gioù xuaân nheï nhaøng, môn man laøm rung rinh nhöõng caùnh
nhöõng ca khuùc veà muøa Xuaân, veà Teát sum vaày, veà choán queâ hoa röïc rôõ vaø xao ñoäng nhöõng voøm laù.

nhaø, ta ñaõ “ñoïc” ñöôïc: Ñoù laø aâm höôûng tieáng goïi cuûa söï trôû beân maâm coã cuûa ngaøy Teát, coù ñuû caùc aâm thanh taïo neân
veà. nhöõng ngöôøi boân ba khaép caùc phöông trôøi cuûa ñaát nöôùc moät “ñaïi hôïp aâm” roän raõ: Tieáng cöôøi noùi raâm ran; tieáng lanh

trong coâng cuoäc möu sinh, laäp nghieäp; nhöõng caùn boä, vieân canh, laùch caùch cuûa coác cheùn, baùt ñóa; tieáng môøi chaøo aám aùp,
chöùc, quan chöùc soáng vaø laøm vieäc ôû caùc thaønh phoá, keå caû ôû tha thieát, thaân thöông. Trong höông vò ngaøy Teát, vöøa thöôûng
Thuû ñoâ, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi xa xöù ñònh cö ôû nöôùc ngoaøi, thöùc nhöõng moùn aên ngon laønh ñaäm ñaø hoàn Vieät, ngöôøi ta vöøa

söï trôû veà caøng coù yù nghóa thaät thieâng lieâng hôn. chuùc tuïng nhau nhöõng ñieàu toát ñeïp nhaát, ñoàng thôøi ñoäng vieân
Trôû veà, tröôùc heát laø trôû veà vôùi nôi choân rau caét roán, vôùi toå nhau veà nhöõng run ruûi ñaõ neám traûi. Coù leõ, khoâng chæ laø dòp

tieân, vôùi nhöõng ngöôøi thaân ñaõ khuaát - ra ñi thòt xöông göûi vaøo ñoaøn tuï maø coøn laø “khoaûng laëng” ñeå con ngöôøi ta theå hieän
ñaát, nhöng ñaâu ñaây hôi aám, bao kæ nieäm, kyû vaät coøn hieän höõu loøng bao dung nhaát, thôm thaûo nhaát. bôûi leõ ñoù, nhöõng baát hoøa,
trong neáp nhaø xöa, maûnh vöôøn cuõ. Thì kia, ta haõy quan saùt maâu thuaãn xích mích chöa tìm ñöôïc “tieáng noùi chung”, Teát ñeán

treân nhöõng khoaûnh ñaát cao, ôû nhöõng nghóa ñòa san saùt, töøng ngöôøi ta saün saøng xí xoùa, ñoä löôïng cho nhau chaêng? nhaéc
toáp ngöôøi coù giaø laãn treû vôùi nhöõng höông nhang, leã vaät, dao vaø nhôù veà nhöõng ngöôøi ñaõ khuaát, anh em gia ñình naøo ñoù
röïa, cuoác xeûng, caû voâi ve ñi taûo moä vaø “goïi” ngöôøi thaân xöa khoâng coøn nghó tôùi vieäc tranh chaáp quyeàn thöøa keá, khi coù

veà aên Teát. Maø nhöõng nghóa ñòa thôøi nay, ñuû caùc maãu maõ kieán ngöôøi ñònh cö ôû thaønh phoá, giôø nhöôøng nhòn nhaø cöûa, ñaát ñai
truùc. Thôøi nay ngöôøi ngheøo cuõng khoâng heà keùm caïnh ngöôøi cho ngöôøi ôû queâ höông khoùi oâng baø, cha meï, toå tieân. Vôùi danh
giaøu, thaäm chí coøn “chôi troäi” trong vieäc xaây moà maû, laêng taåm nghóa laø möøng tuoåi hoaëc “phaùt voán”, nhöõng ngöôøi coù tieàm löïc

cho ngöôøi thaân hoaëc moä Toå cuûa doøng hoï, khoâng coøn “seø seø khaù giaû hôn saün saøng “môû haàu bao” taïo ñieàu kieän cho ngöôøi
naém ñaát ven ñöôøng”. nhöõng “ngöôøi aâm” cuûa con chaùu doøng coøn vaát vaû, gian lao ñeå phaùt trieån kinh teá, xaây caát nhaø cöûa

hoï ngheøo hoaøn toaøn bình ñaúng “ngang ngöûa” vôùi moà maû cuûa hoaëc ñaàu tö cho con caùi aên hoïc, tìm kieám vieäc laøm. nhöõng
con chaùu, doøng hoï thaønh ñaït, khaù giaû; khoâng phaân bieät vôùi khoaûn cho vay chæ laáy tieàn goác khoâng thu laõi nöõa, thaäm chí
nhöõng “quan lôùn maû, noâng daân maû, trí thöùc maû” goïi chung laø “neáu coù thì luùc naøo traû cuõng ñöôïc”. gaëp gôõ, seû chia vaø ñuøm

“caùi maû” nhö trang vieát cuûa nam Cao nöõa. nhöõng lôøi rì raàm boïc nhau trong söï trôû veà cuûa ngaøy Teát coøn mang yù nghóa ñaëc
thaønh kính, khaán vaùi ngöôøi thaân xöa ôû nôi goø cao, caùc khu bieät hôn theá nöõa.

nghóa ñòa trong chieàu cuoái naêm beân nhöõng laøn khoùi höông söï trôû veà trong ngaøy Teát laø trôû veà vôùi nhöõng kyù öùc. haún
traàm maëc, roõ raøng hoï ñang “soáng veà moà veà maû chöù khoâng ai roài. hieåu roäng hôn, xa hôn ñoù laø söï trôû veà vôùi nhöõng giaù trò
soáng baèng caû baùt côm”, quaû laø thaâm saâu, chí lyù. vaên hoùa Vieät, vôùi nhöõng phong tuïc taäp quaùn ngaøn ñôøi ñeå laïi,