Page 45 - Văn nghệ Tuyên Quang số 36
P. 45

Vaên                                                                                                                  43
              ngheäTuyeân Quang









             môùi, möøng thoï oâng baø, cha meï ñeàu khoâng theå vaéng boùng  OÂng Thình cöôøi khieâm toán:
             nhöõng giai ñieäu Then möôït maø.                              - Töø nhoû toâi hoïc ñaøn töø nhöõng ngöôøi thaày laø caùc oâng Then,

               Keá voäi baät maùy ghi aâm, môû soå caém cuùi ghi cheùp:   baø Then ñaõ ñaït ñuû möôøi ba quai. Caùc thaày mieäng vöøa haùt

               - Vaâng, hieän nay nhieàu baøi Then coå theå hieän veû ñeïp bình  theo nhöõng giai ñieäu bieán chuyeån linh hoaït, maët vöøa dieãn
             dò, tinh teá, moäc maïc cuûa ngöôøi Taøy ôû caùc theá heä tröôùc ñang  theo  nhöõng  cung  baäc  caûm  xuùc,  tay  muùa  luùc  chaäm  luùc

             daàn bò mai moät. Chuùng chaùu muoán ñeán caùc baûn laøng söu  nhanh, chaân ñi nhaïc ngöïa luùc khoan luùc nhaët, thænh thoaûng
             taàm nhöõng caâu haùt aáy.                                   laïi dieãn taû nhöõng ñoäng taùc cöôõi ngöïa, phaát quaït, nhai cheùn.

               Voã nheï leân maët ñaøn, oâng Thình mô maøng:              Baèng naøy tuoåi roài maø so vôùi thaày coøn daèng daëc moät khoaûng

               - Caây ñaøn tính coù aâm thanh, laøn ñieäu heát söùc phong phuù,  caùch. Buoåi toái con gaùi toâi ñi laøm veàø, cha ñaøn, con haùt môùi
             khi reùo raét, du döông, khi nhòp nhaøng thanh thaûn, khi roän raõ,  thaáy heát caùi hay, caùi ñeïp cuûa Then.

             vui töôi, khi thaàm thì, khaéc khoaûi. Lôøi Then voán laø nhöõng caâu  Saép thöùc aên ra maâm, baø Xuyeán soát ruoät ñi ra, ñi vaøo.
             chöõ ñöôïc daân gian chaét loïc, goït giuõa, vöøa laø nhöõng caâu thô  Nhaø coù khaùch, saép ñeán böõa sao giôø naøy caùi Laøn vaãn
             möôït maø, lôøi khuyeân raên, khích leä, vöøa laø nhöõng kinh nghieäm  chöa veà? Saùng nay noù xin pheùp cha meï ñeán tröôøng thaêm

             veà ñoái nhaân xöû theá. Tieáng ñaøn Tính vaø tieáng haùt Then cho  thaày giaùo cuõ, heïn chieàu veà aên côm cuøng baø vaø cha meï.
             ngöôøi ta xích laïi gaàn nhau, theâm yeâu thöông cuoäc ñôøi.
                                                                          Baø Xuyeán cheùp mieäng, soá noù thaät long ñong, vaát vaû. Saép
               - Qua tìm hieåu chaùu ñöôïc bieát Then laø theå loaïi daân ca nghi  ñeán kyø thi toát nghieäp phoå thoâng thì ñaát nöôùc coù chieán
             leã ñöôïc söû duïng trong caùc leã cuùng chöõa beänh, giaûi haïn, caàu  tranh. Saép thi ñaïi hoïc thì chuyeån nhaø. Laán baán maõi, naêm

             muøa, leã cöôùi, leã caáp saéc ñöôïc truyeàn töø ñôøi naøy sang ñôøi
                                                                          ngoaùi môùi thi ñoã Ñaïi hoïc Sö phaïm. Naêm nay hai möôi
             khaùc baèng nhöõng vaên töï vaø truyeàn mieäng qua caùc theá heä.
                                                                          saùu cuõng cöùng tuoåi roài, vaäy maø chaúng thaáy noù heïn hoø
             Töø nhöõng caâu truyeän ñöôïc löu truyeàn trong taâm thöùc cuûa
                                                                          vôùi ai. Meï con ngoài ruû ræ vôùi nhau, hoûi noùi chuyeän choàng
             daân toäc Taøy, coù theå thaáy lôøi haùt Then cuøng caây ñaøn tính ñaõ

             ra ñôøi töø raát laâu, trôû thaønh saûn phaåm tinh thaàn ñi vaøo thaàn  con. Noù noùi nhö ñinh ñoùng coät, töø hoài chieán tranh ñaõ öôùc
             thoaïi, coå tích vaø phaùt trieån theo söï tieán boä cuûa coäng ñoàng.  heïn vôùi moät anh boä ñoäi. Nhöng anh ta ôû ñaâu sao maõi
                                                                          chaúng thaáy ñeán ñaây?
               Cao höùng, oâm caây ñaøn tính oâng Thình mô maøng vöøa ñaøn
             vöøa haùt. Tieáng haùt traàm aám thieát tha hoøa vaøo tieáng ñaøn reùo  Nghe tieáng nöôùc doäi aøo aøo ngoaøi maùng laàn, khaùch nhìn

             raét. Chaêm chuù nghe, ngöôøi khaùch treû gaät guø taùn döông.  ra. Söõng sôø, Keá ñöùng phaét daäy. Cuoán soå, caùi buùt trong tay

               - Tieáng ñaøn ñieâu luyeän, saâu laéng, lay ñoäng taâm can. Chaùu  rôi xuoáng chieáu. Laøn hieän ra treân khung cöûa.
             noùi thaät, ngheà söu taàm vaên hoùa daân gian giuùp chaùu ñi nhieàu  Trôøi ñoät nhieân höûng naéng. AÙnh naéng chieàu nhaûy nhoùt qua

             nôi, gaëp nhieàu ngöôøi soáng ít ai tay phaûi gaûy ngoùn veâ, ngoùn  khung cöûa soå. Ngoaøi vöôøn, aùnh naéng laáp loùa treân nhöõng
             phi, ñaùnh aâm neàn, tay traùi baám ngoùn rung, ngoùn vuoát, ngoùn  voøm laù xanh non.

             veâ, ngoùn phi, ngoùn luyeán ñieâu luyeän nhö baùc.                                                              m.t.s
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50