Page 42 - Văn nghệ Tuyên Quang số 40

40 Soá 40 (thaùng 9 naêm 2024)

- Cha meï, anh em ñeàu cheát caû. Cheát ñoùi, cheát khaùt. Toâi phaän ngheøo tuùng, ôû ñôï cuûa mình. Cuï lo laéng neáu laáy vôï

moà coâi, phieâu daït khaép nôi ñeå kieám caùi aên vaøo mieäng, roài, lieäu cuoäc ñôøi cuï coù lo noåi cho ngöôøi ta khoâng. Ngay

sau naøy chæ xin laøng moät duùm ñaát ñeå choân. caû baûn thaân cuï coøn chöa bieát ngaøy mai seõ ra sao. Theá
OÂng toâi an uûi: neân, suoát maáy chuïc naêm qua, böôùc chaân cuûa anh Taïo

- Thôøi cuoäc noù theá maø. Coù ai ñöôïc sung söôùng ñaâu. raén chaéc hoâm naøo, nay ñaõ giaø nua, yeáu ôùt maø vaãn khoâng

Cuï Taïo thoâi khoùc. Cuï ngoài thöø ra moät luùc, cuï nhìn sang coù moät moái tình, duø chæ laø thoaûng qua vôùi ñaøn baø maø cuï
toâi, roài noùi raønh reõ: ñaõ töøng nom thaáy. Giôø ñaây, böôùc chaân aáy coù theå seõ khoâng

- Chæ mong con chaùu noù sau naøy ñöôïc sung söôùng hôn coøn böôùc tieáp trong moät töông lai gaàn. Ñôøi ngöôøi ai cuõng

chuùng ta. phaûi theá, sinh ra, lôùn leân, giaø yeáu vaø cheát ñi. Moät quy luaät
OÂng toâi noùi chen vaøo: tuaàn hoaøn, kheùp kín. Coù ñieàu, moãi ngöôøi moät soá phaän

- Leõ dó nhieân roài. Ai giaøu ba hoï, ai khoù ba ñôøi ñaâu, khaùc nhau, coù ngöôøi haïnh phuùc vaø coù ngöôøi khoâng haïnh

cuï nhæ. phuùc. Chæ theá thoâi maø níu buoäc con ngöôøi vaøo vôùi bao
Thì ra cuï Taïo cuõng coù nhöõng noãi loøng u uaån maø hieám nhieâu lo toan boän beà cuûa cuoäc soáng thöôøng nhaät.

khi thaáy cuï chia seû cuøng ai. Caû cuoäc ñôøi cuûa cuï laø chuoãi Moät ñôøi quaêng quaät, nhöng cuï Taïo vaãn chöa moät laàn

ngaøy ñoùi daøi, ñoùi raïc. Ngay töø beù, cha meï cuï ñaõ phaûi boû trôû laïi laøng cuõ, nôi choân nhau, chaét roán cuûa mình. Hoaëc
xaùc treân ñöôøng ñi xin aên. Laøng queâ ngaøy ñoù xao xaùc laém. coù theå cuï khoâng coøn nhôù gì veà ngoâi laøng aáy nöõa. Trong kí

Döôùi cheá ñoä cai trò cuûa thöïc daân Phaùp, ngöôøi noâng daân öùc cuûa cuï, queâ cuõ chæ coøn laïi nhöõng gì mô hoà, khoâng thöïc

laïi khoâng soáng ñöôïc töø ngheà laøm noâng nghieäp. Phaän söï roõ neùt. Ñaâu ñoù hieän ra moät ngoâi laøng nhoû beù ôû phía
ngöôøi vöøa ñoùi khaùt, vöøa phaûi lo nôm nôùp vì nhöõng laàn cuoái doøng chaûy cuûa con soâng Hoàng. Cuõng chaû thaáy anh

Phaùp baét lính, baét phu, ñaùnh ñaäp vaø gieát choùc tang thöông em, hoï maïc gì ñeán tìm cuï. Hình nhö hoï ñeàu cheát caû, cheát

laém. Nhieàu ngöôøi boû laøng vì chieán tranh, khoâng ít ngöôøi ñoùi, cheát khaùt, cheát do bom ñaïn chieán tranh töø caùi hoài
thaân trong doøng hoï cuï Taïo cheát vì suùng ñaïn. Ngaøy cha Phaùp coøn ñoâ hoä. Coù chaêng chæ coøn laïi anh em hoï maïc

meï cheát, ñöùa treû teân Taïo thôøi aáy phaûi ñi ôû ñôï khaép nôi. xa, cuoäc soáng boän beà lo toan, ñaâu coù thôøi gian, ñieàu kieän

Heát ñi laøm thueâ cho nhaø naøy, laøng naøy, roài sang nhaø khaùc, maø ñi tìm cuï cô chöù. Thaønh thöû caû ñôøi cuï soáng coâi cuùt,
laøng khaùc. Caû ñôøi lo mieáng aên coøn chaû xong, thôøi gian soáng döïa vaøo mieáng côm thieân haï. Haèng ngaøy, cuï ñi kieám

ñaâu maø nghó ñeán nhöõng gì cao sang hôn, toát ñeïp hôn veà vieäc ôû nhöõng laøng xaõ naøo coù nhu caàu, baát keå vieäc gì cuï

moät cuoäc soáng no ñuû, moät maùi nhaø bình yeân, moät ngöôøi cuõng nhaän. Cuï khoâng bao giôø ñoøi hoûi gia chuû nôi cuï ñeán
vôï taûo taàn vôùi nhöõng ñöùa treû lôùn leân. Cuûa ñaùng toäi, thôøi laøm möôùn phaûi traû tieàn coâng gì saát, chæ caàn ñoâi böõa aên vaø

treû, cuï cuõng coù vaøi ngöôøi ñaøn baø ñeå maét tôùi, nhöng cuï chuùt löông thöïc, giuùp cuï ñeå daønh nhöõng luùc ñau yeáu,

khoâng daùm tieán ñeán hoân nhaân. Cuï maëc caûm vôùi thaân khoâng ñi laøm ñöôïc. Thaáy cuï deã tính neân ngöôøi ta cuõng