Page 37 - Văn nghệ Tuyên Quang số 46
P. 37
Vaên 35
ngheäTuyeân Quang
trong laøng ñeàu lo laéng. Nhieäm vuï cuûa hoï luùc naøy laø taäp trung laéc lö nhö gaõ say röôïu, nhö muoán baät reã ra khoûi ñaát. Möa
vaøo thu hoaïch hoa maøu, tröôùc khi luõ veà. Caém ñöôïc caây luùa naëng haït daàn, ñaâu ñoù voïng leân nhöõng tieáng saám noå lieân
xuoáng maët buøn, ngöôøi laøng Khaùnh An traûi qua bieát bao hoaøn, gioáng nhö tieáng troáng khua traän. Caû baàu trôøi traéng
nhieâu noãi lo laéng trong loøng. Caây luùa seõ phaùt trieån ra sao xoùa vì möa. Ngoaøi beán Hang Mang, soâng hoái haû daâng nöôùc
ñeàu phuï thuoäc vaøo caû thieân nhieân, chöù ngöôøi laøng Khaùnh ñaày leân, soùng reùo soâi, traøn caû leân ñöôøng ñi, traøn qua caùc
An khoâng theå quyeát ñònh ñöôïc. Thôøi tieát naêm nay dieãn bieán coáng ngaàm cuûa ngöôøi laøng. Chaúng maáy choác, ñoàng Luït chæ
ra sao? Chuoät boï vuï aáy coù phaù hoaïi khoâng? Saâu beänh theá coøn laïi moät maøu xaùm ñuïc, ngaäp chìm trong bieån nöôùc. Töø
naøo? Ñöôïc muøa hay laïi thaát baùt? Bieát bao nhieâu caâu hoûi nôi truõng thaáp, nöôùc laïi daâng leân ñoàng San, Maét Roàng.
ñöôïc ñaët ra trong ñaàu ngöôøi noâng daân treân khuùc soâng chaûy Nhöõng thaân raï bò ngaâm saâu trong nöôùc, phaû ra muøi haêng
qua beán Hang Mang. noàng, ngai ngaùi. Xaùc caùc loaïi coân truøng cheát theo gioù boác
Thôøi ñieåm nhöõng boâng luùa baét ñaàu traûi moät maøu vaøng muøi leân tanh töôûi. Tieáng eách nhaùi trong ao ñaàm roän leân uoâm
roäm treân khaép maët ñoàng, cöù nghó thaønh quaû cuûa moät vuï uoâm, nghe thaät naõo neà. Laøng Khaùnh An vaø maáy laøng soáng
“baùn maët cho ñaát, baùn löng cho trôøi” seõ ñöôïc ñeàn ñaùp xöùng doïc theo ñoâi bôø soâng Loâ, nhieàu ñoaïn bò chia caét bôûi nöôùc,
ñaùng, thì ngöôøi laøng laïi lo ngay ngaùy moãi khi luõ veà. Haït thoùc nhieàu khu vöïc trôû thaønh oác ñaûo. Coù baän, nöôùc luõ daâng cao,
chöa kòp chín roä, ñaõ coù nguy cô bò luõ laáy ñi. Bôûi vaäy, ngöôøi haøng chuïc caên nhaø trong laøng bò chìm laáp, coù nhöõng nhaø
laøng buoäc phaûi giaønh giaät mieáng aên vôùi luõ. Chæ khi naøo haït chæ coøn nom thaáy moät choûm noùc lô phô, ñang daäp deành
thoùc mang naëng gioït moà hoâi ñöôïc phôi phoùng khoâ gioøn, trong ngaøy nöôùc leân.
ñoùng thaønh töøng bao taûi, xeáp trong goùc nhaø, ñoå ñaày vaøo Muøa luõ veà, noãi lo cuûa ngöôøi laøng Khaùnh An khoâng chæ laø
nhöõng chieác hoøm goã, khi aáy ngöôøi laøng môùi thöïc söï yeân haït luùa, cuû khoai ngoaøi ñoàng maø coøn laø noãi lo chaïy ngöôøi,
taâm maø thôû phaøo nheï nhoõm. Theá nhöng, caùi söï nheï nhoõm chaïy cuûa. Bao naêm laøm luïng, tích coùp, cuûa caûi chaû dö daät
aáy chæ laø xong moät vieäc, ngöôøi laøng coøn coù theâm noãi lo khaùc, gì, nhöng noù laø moà hoâi, coâng söùc cuûa caùc thaønh vieân trong
lôùn hôn, khoác lieät hôn. Neáu maát muøa thì caû maáy thaùng giôøi, gia ñình. Vieäc chaïy luõ, vaän chuyeån ñoà ñaïc leân choã cao raùo
caùc mieäng aên seõ ñoùi daøi ñoùi raïc. Maát ñoà ñaïc, taøi saûn, nhaø maát khaù nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc. Thôøi aáy, tuy ngheøo,
cöûa vaø caû tính maïng con ngöôøi môùi laø noãi lo canh caùnh nhaát nhöng ngöôøi laøng thöông nhau laém, nhaø noï, nhaø kia saün
cuûa ngöôøi noâng daân trong moãi baän luõ traøn qua. Luõ coù theå saøng chìa tay giuùp ñôõ, chia seû noãi khoù khaên vôùi nhau.
nuoát chöûng moïi thöù cuûa ngöôøi laøng Khaùnh An vaøo trong caùi Nhöõng nhaø ôû khu ñaát thaáp, tröôùc khi bò nöôùc luõ nhaán chìm,
bieån nöôùc ñuïc ngaàu, cuoàn cuoän. hoï ñaõ voäi vaõ doïn khuaân ñoà ñaïc, gaùnh goàng sang truù nguï
Muøa luõ bao giôø cuõng baét ñaàu töø nhöõng tia chôùp loùe leân taïm thôøi ôû nhöõng nhaø treân phaàn ñaát cao maø luõ khoâng vaøo
nhì nhaèng vaø nhöõng ñaùm maây ñen treo naëng tróu phía ñaèng ñöôïc. Ngöôøi giaø thì khoaùc tay naûi, xaùch caùc bu gaø; treû con
Ñoâng. Nhöõng haït möa laùc ñaùc rôi loäp boäp treân taøu laù chuoái daét con traâu keùo leâ treân ñöôøng. Coøn caùc thaønh vieân coù söùc
non nôi goùc vöôøn. Gioù rít lieân hoài, khieán nhöõng ngoïn caây khoûe thì vaän chuyeån caùi hoøm thoùc, khuaân vaùc giöôøng chieáu