Page 5 - Văn nghệ Tuyên Quang số 34
P. 5
söï kieän
Vaên 3
ngheäTuyeân Quang bình luaän
Na Hang, Laâm Bình ñöôïc coâng nhaän laø di saûn caáp quoác gia. Thaáy roõ giöõ gìn, traân troïng di saûn laø traùch nhieäm lôùn lao.
Coøn nhieàu di saûn ñang ñöôïc phuïc döïng, nghieân cöùu: Leã Khai Muoán vaäy, caàn quan taâm ñeán caùc ngheä nhaân, nhöõng ngöôøi
xuaân daân toäc Dao; leã Baûn meänh, leã AÊn theà daân toäc Moâng, hoäi löu giöõ tinh hoa hoàn coát di saûn. Theo naêm thaùng ngheä nhaân
Chôi nuùi daân toäc Moâng, hoäi choïi boø, choïi traâu, ñaáu ngöïa, thi cao tuoåi ngaøy caøng thöa vaéng. Hoã trôï vaät chaát, bieåu döông tinh
laøm côm lam, thi giaõ coám, thi traâu khoûe, troø chôi keùo co, ñaùnh thaàn xem nhö vieäc phaûi chaïy ñua vôùi thôøi gian.
ñu, ñaùnh yeán, choïi gaø, ñaáu vaät, ñaåy gaäy, ñi caø kheo, ñi caàu Ñaåy maïnh söu taàm, nghieân cöùu, nhaän roõ tính chaát, giaù trò ñeà
luùt, caàu leo... Leã hoäi, nghi leã coù söï tham gia haøo höùng, ñoùng ra keá hoaïch baûo toàn cho töøng di saûn. Caàn ôû ñaây nhöõng ngöôøi
goùp leã vaät, coâng söùc cuûa toaøn theå coäng ñoàng laøng baûn. Cuõng taâm huyeát, say meâ, saâu saùt, coù phöông phaùp khoa hoïc.
nhieàu nghi leã thöïc hieän trong phaïm vi gia ñình. Nhìn chung ñoù Löu giöõ aâm thanh, hình aûnh, vieäc khoâng theå xem nheï, song
laø leã hoäi cuûa cö daân troàng luùa nöôùc nhaèm taï ôn trôøi ñaát, thaàn quan troïng hôn laø taïo cho di saûn khoâng gian tröôøng toàn. Thöïc
linh naêm qua ñaõ phuø hoä cho daân baûn ñöôïc moïi söï toát laønh vaø hieän ñoàng thôøi nhieàu bieän phaùp: Toå chöùc nhöõng caâu laïc boä
caàu mong naêm môùi: Cho naéng lui ñi, cho möa tuï veà. Boâng luùa trao truyeàn, thöïc haønh di saûn (caâu laïc boä Then, caâu laïc boä
to baèng boâng caây baùng.
Paùo dung...); ñöa daân ca, vuõ ñieäu truyeàn thoáng vaøo tröôøng
Caáu thaønh di saûn coøn laø daân ca (then, coïi, löôïn, paùo dung, hoïc; môû lôùp truyeàn daïy daân ca, vuõ ñieäu truyeàn thoáng taïi nhaø
sình ca, sooïng coâ); nhöõng nhaïc cuï ñoäc ñaùo, dieãn taû moïi cung vaên hoùa thoân baûn. Ñònh kyø toå chöùc hoäi thi, lieân hoan töøng loaïi
baäc aâm thanh (ñaøn tính, kheøn, keøn, saùo nhò...); nhöõng vuõ ñieäu hình ngheä thuaät daân gian (lieân hoan haùt Then ñaøn Tính, Paùo
daân gian baét nguoàn töø thao taùc lao ñoäng (muùa phaùt nöông, dung, Sooïng coâ...). Nhöõng hoäi thi, lieân hoan tieán haønh töø xaõ,
troàng caây, xaây ñaäp, ñaøo keânh, giaõ gaïo, xuùc caù, baét ba ba, muùa lieân xaõ ñeán huyeän, lieân huyeän, tænh, lieân tænh, khu vöïc.
gaäy, muùa chuoâng, muùa chim caâu xuoáng ruoäng...). Baûo toàn phaûi ñoàng haønh vôùi phaùt huy giaù trò di saûn. Caû hai
Di saûn coøn naèm ôû tranh thôø (tranh Thaùnh sö, Thaàn noâng, nhieäm vuï ñeàu quan troïng, coù moái lieân heä maät thieát, taïo tieàn
Thaàn möa, Thaàn gioù, Thaàn saám seùt, Thaàn Coâng phaùp, Thaàn ñeà cho nhau. Phaùt huy giaù trò di saûn nhaèm thoûa maõn nhu caàu
Böu taù...) dieãn taû thaàn linh qua dung maïo cuûa con ngöôøi; trong höôûng thuï vaên hoùa cuûa ngöôøi daân vaø taïo ra nhöõng saûn phaåm
ngheä thuaät trang trí treân trang phuïc phuï nöõ. Caùch duøng maøu, du lòch. Coâng vieäc ñoøi hoûi coù quy hoaïch toång theå, taàm nhìn
xöû lyù boá cuïc caùc moâ típ hoa vaên caùch ñieäu töø coû caây, hoa laù, saâu roäng.
chim thuù... theå hieän trình ñoä thaåm myõ cao. AÙo daøi ñoåi thaân Cao Phuïc döïng leã hoäi, nghi leã taâm linh raát caàn thöïc hieän. Phuïc
Lan, vaùy laù Saùn Dìu goïn xinh, muõ Dao Thanh, yeám Dao Quaàn döïng leã hoäi caàn giöõ nguyeân baûn, giaù trò coát loõi. Coù theå löôïc
Cheït, neïp aùo Dao Tieàn; maøu ñoû röïc rôõ trang phuïc phuï nöõ Paø giaûn hoaëc thay theá töôïng tröng nhöõng leã tieát gaây phaûn caûm,
Theûn, Dao Ñoû... laø nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät giaù trò cao. khoâng coøn phuø hôïp. Tuy nhieân, khoâng boû qua nhöõng leã tieát
Trong baøi noùi taïi Hoäi nghò vaên hoùa toaøn quoác naêm 2021, chính, maø ôû ñoù mang ñaäm yù nghóa nhaân vaên, tinh thaàn ñoaøn
Toång Bí thö neâu tieáp: keát coäng ñoàng.
“Chuùng ta coù traùch nhieäm phaûi giöõ gìn, traân troïng vaø phaùt Moãi di saûn coù moâi tröôøng soáng rieâng, ñoù laø coäng ñoàng daân
huy. Neáu khoâng laø chuùng ta coù toäi vôùi lòch söû, laø vong aân, boäi cö - chuû nhaân saùng taïo neân di saûn. Taùch rôøi khoûi moâi tröôøng
nghóa vôùi toå tieân”. di saûn khoù coù theå phaùt trieån laønh maïnh. Moät khi ñaõ goïi laø leã thì
