Page 10 - Văn nghệ Tuyên Quang số 34

8 Soá 34 (thaùng 3 naêm 2024)

Buùt kyù cuûa nguyeãn quoáC taán

aây gaïo ôû ñaàu baûn Thung Luoâng chuaån bò khoe saéc Löôøng keå: Ngaøy tröôùc vaøo nhöõng naêm 1964 - 1968, röøng giaø

ñoû, nhöõng ngöôøi coù tuoåi cuûa baûn laïi nhoùi leân moät nhö coøn nguyeân veïn, moïi ngöôøi chæ laøm nöông ôû nhöõng quaû
Cthôøi lam luõ, caùi ñoùi cöù nhaèng nhaüng baùm theo daân ñoài gaàn cho tieän gaùnh luùa veà nhaø, khi thu hoaïch xong luùa thì

baûn ñeán taän bìa röøng. Hoa gaïo gaëp caùi naéng cuoái xuaân nhö coøn thu hoaïch caùc saûn phaåm khaùc theo nöông nhö bí ñao,
coù theâm söùc maïnh, töøng caùnh hoa ñoû saãm, mòn nhö nhung vöøng, bí ñoû… ñöôïc gieo troàng xung quanh nöông. Laøm nöông

xoøe cong leân nhö coù baøn tay ai uoán theo yù thích. chuû yeáu laø troàng luùa nöông raâu, thaân luùa cao baèng ñaàu ngöôøi,
Daân baûn nhöõng thaùng ngaøy naøy, beân beáp löûa aám aùp giöõa haït daøi coù raâu, khi thu hoaïch duøng “nhaét “ ñeå haùi töøng boâng

nhaø saøn keøm theo tieáng noå tí taùch cuûa cuûi röøng caøng gôïi nhôù luùa, gom laïi thaønh “cum” ñeå gaùnh veà phôi treân “thaûng” ñan
moät thôøi lam luõ baèng nöùa. Khi thu hoaïch xong thì nöông laïi boû hoang, chuyeån

Ngoài cuøng oâng Baøn Vaên Löôøng beân beáp löûa, roùt töøng chaäp sang laøm nöông ôû ñoài khaùc, nôi aáy nöùa daïi, nöùa naêm, tre gaày

nöôùc cheø maø chính baøn tay oâng ñaõ daønh thôøi gian xao töø ñaàu raát nhieàu, ñaát môùi vaø tôi xoáp, khi ñoát nöông xong lôùp tro daøy
ñeán khi öng yù môùi thoâi, maøu nöôùc cheø vaøng nhö maät ong muøa haøng gang tay hoã trôï thay phaân, luùa ñöôïc gieo xuoáng theo caây

hoa nhaõn, moät muøi höông thôm töø cheø xao suoát toûa ra quyeán “moùi” choïc xuoáng ñaát nöông.
ruõ. Cuõng laâu laém roài toâi môùi ñöôïc ngoài nhaâm nhi höông vò cheø Cuoäc soáng hoaøn toaøn döïa vaøo thieân nhieân. Nhöng trôøi nhö

xao suoát, vò chaùt nheø nheï trong cheø nhö coá baùm vaøo hoïng, hieåu ñöôïc ngöôøi Dao, ngöôøi Taøy cuûa baûn neân haàu heát caùc vuï
höông thôm dòu ñaëc tröng cuûa cheø ñöôïc neùn laïi ñaåy ra phía nöông naøo cuõng ñöôïc muøa. Moãi nöông roäng theo töøng vaït ñoài,

muõi caøng laøm cho toâi caûm nhaän ñöôïc chaát tinh tuùy cuûa ñaát trôøi öôùc tính khoaûng 2-3 ha, moãi nöông laøm moät caùi choøi ñeå troâng
ñoïng laïi vò ngoït ñaëc tröng khoù taû cuûa cheø xao suoát qua baøn nom vaø giöõ luùa, moãi choøi coù moõ tre hoaëc moõ goã gioáng moõ traâu,

tay ñieâu luyeän cuûa oâng, ngöôøi thôï röøng ngaøy xöa ñaün goã röøng khi gaëp nhöõng ñaøn khæ khoaûng vaøi chuïc con hoaëc lôïn röøng vaøo
laøm coái luoáng, laøm neân nhöõng chieác löôøn löôùt treân doøng soâng phaù nöông thì goõ moõ hoaëc goõ thaúng xuoáng saøn laùt baèng tre

Loâ, soâng Gaâm ñaùnh caù. gaày ñeå ñuoåi thuù.
Duøng chieác caëp beáp gaép töøng ñoaïn cuûi ñaåy nheï vaøo beáp, Laøm nöông thì chæ laøm moät vuï. Ruoäng luùa nöôùc thì raát ít, chæ

treân beáp vaãn laø chieác aám nhoâm to ñang soâi suïc nöôùc, oâng coù ít nhaø laøm ruoäng luùa nöôùc thoâi neân troâng vaøo haït thoùc giaùp