Page 63 - Văn nghệ Tuyên Quang số 39

Vaên 61
ngheäTuyeân Quang

Vaên chöông hieän thöïc chuû yeáu phaûn aùnh ñôøi soáng cuûa giaø thì chieác laù baát huû aáy chaúng theå naøo toàn taïi. Chuùng ta

con ngöôøi baèng chöõ nghóa. Vì theá baát cöù ñieàu gì neáu chæ ngoài ñaõ maát ñi moät truyeän ngaén tuyeät vôøi cuûa theá kyû 20.
khoâng töï veõ ra, töï töôûng töôïng ñeàu khaù xa laï. Ñieàu naøy ñoøi Xaây döïng nhaân vaät phuï khoâng quaù caàu kyø, noåi baät nhö

hoûi ngöôøi vieát phaûi bieát chaét loïc, choïn löïa thoáng keâ nhöõng nhaân vaät chính xong nhaát ñònh caàn coù taùc duïng. Ngöôøi vieát
neùt noåi baät nhaát cuûa con ngöôøi maø mình quan saùt ñeå laøm khoâng theå qua loa theo kieåu cöù tuøy tieän theâm vaøo tình tieát

nguyeân lieäu caáu thaønh nhaân vaät. Gom goùp taát caû laïi roài giao cho thöøa thaõi. Vì theá, khi suy nghó caáu töù truyeän toâi thöôøng

cho moät ngöôøi sôû höõu. Gioáng anh Chí Pheøo cuûa Nam Cao ñaët ra maáy caâu hoûi. Nhaân vaät naøy laøm gì? Coù yù nghóa gì cho
nhìn ñaâu chaû thaáy nhöõng ñaëc ñieåm cuûa moät ngöôøi ñaøn oâng caâu chuyeän? Noù taùc ñoäng ñeán ai, nhö naøo? Vì ñaëc thuø

say xæn nghieän röôïu, cho ñeán baûn chaát cuûa moät anh noâng truyeän ngaén raát ít nhaân vaät neân moãi ngöôøi trong truyeän ñeàu
daân hieàn laønh bò doøng ñôøi xoâ ñaåy. coù yù nghóa rieâng, phoái hôïp haøi hoøa vôùi nhau taïo söï ña daïng,

Vaø ñieàu coát loõi maø toâi muoán noùi vôùi baïn trong vieäc xaây phong phuù, taùi hieän moät theá giôùi nhaân sinh hoaøn myõ cho ñoäc

döïng hình töôïng nhaân vaät ôû ñaây, ñoù laø ngoaøi nhöõng ñaëc giaû caûm thuï. Vaø taøi naêng cuûa taùc giaû chuû yeáu naèm trong
ñieåm ngoaïi hình thì lôøi aên tieáng noùi cuûa nhaân vaät cuõng raát vieäc xaây döïng vaø caøi caém caùc tuyeán nhaân vaät ñeå taïo ra

quan troïng. Trong vaên hoïc hieän thöïc, nhaân vaät böôùc ra töø nhöõng coát truyeän ñoäc ñaùo cuøng vôùi nhöõng lôøi vaên phong

ñôøi soáng, vì theá chuùng ta caàn thoåi hoàn cho hoï hôi thôû cuûa nhieâu, giaøu caûm xuùc.
cuoäc soáng. Baïn vieát veà nhaân vaät thuoäc taàng lôùp naøo thì caàn Lieät keâ voøng vo nhieàu vaäy thoâi. Hieåu noâm na ñôn giaûn thì

phaûi duøng thoaïi cuûa taàng lôùp aáy. Ví duï, nhaân vaät laø moät baùn truyeän ngaén hay phaûi coù nhaân vaät hay. Neùt hay aáy bao goàm
haøng ngoaøi chôï chanh chua, ñanh ñaù thì thoaïi coâ ta duøng nhieàu khía caïnh ñaëc thuø veà yù nghóa nhaân sinh, ñaëc saéc ngheä

cuõng phaûi xeùo xaéc khoâng keùm. Nhaân vaät laø moät anh giaùo thuaät, caùc ñaëc ñieåm khaùc nhau laøm nhaân vaät trôû neân tröôøng
sö ñaïo maïo thì thoaïi anh ta noùi phaûi coù haøm löôïng hoïc thuaät. toàn, soáng maõi trong loøng ñoäc giaû. Muoán xaây döïng ñöôïc nhaân

Chuùng ta khoâng theå naøo khoaùc moät chieác aùo quaù roäng leân vaät ñôn giaûn nhaát laø quan saùt laáy nguyeân maãu ôû nhöõng con

cho moät nhaân vaät quaù nhoû beù, vì theá ñeå xaây döïng ñöôïc hình ngöôøi ta gaëp ngoaøi ñôøi soáng. Sau ñoù theâm pha, boå sung caùc
töôïng nhaân vaät chính hay caùc nhaân vaät khaùc thì vieäc duøng gia vò theo ñònh höôùng cuûa mình ñeå hoï hoaøn thieän hôn vôùi

thoaïi cuõng raát troïng yeáu. coát truyeän. Coâng ñoaïn naøy toâi goïi laø thai ngheùn. Coát truyeän

Ngoaøi nhaân vaät ñieån hình hay nhaân vaät chính, moät caâu laø boä da, khung xöông. Coøn nhaân vaät laø linh hoàn choáng ñôõ
chuyeän hay chaúng bao giôø thieáu ñöôïc caùc nhaân vaät phuï. cho taát caû. Ngöôøi vieát aáp uû, nuoâi döôõng heát thaûy ñeán khi thôøi

Hoï coù khi tham gia tröïc tieáp hoaëc xuaát hieän giaùn tieáp trong gian chín muoài thì saûn sinh treân chöõ nghóa.

caâu chuyeän baïn keå. Ñoâi luùc ngöôøi ta chæ kòp hình dung ra hoï Quaù trình naøy keùo daøi raát laâu. Töø taùc phaåm naøy sang taùc
trong vaøi ba caâu vaên ngaén nguûi. Song vai troø cuûa hoï thì chöa phaåm khaùc. Chæ caàn coøn quyeán luyeán vaên chöông, saùng taùc

bao giôø bò phuû nhaän. Nhôø coù nhöõng ngöôøi naøy môùi goùp phaàn beàn bæ. Duø baïn ñaõ noåi tieáng, thaønh danh treân vaên ñaøn. Roài
laøm roõ caùc maët tính caùch, bi kòch, thuùc ñaåy tình tieát daãn ñeán cuõng coù moät ngaøy baïn laïi ñau ñaàu vôùi con ñöôøng ñi tìm moät

cao traøo trong taùc phaåm. Giaû söû trong taùc phaåm “Chieác laù linh hoàn cho ñöùa con cuûa mình.
cuoái cuøng” cuûa nhaø vaên O Hen-ri khoâng coù nhaân vaät hoïa só l.n