Page 51 - Văn nghệ Tuyên Quang số 44 + 45
P. 51
Vaên 49
ngheä Tuyeân Quang
aùo qua ñaàu, ngöôøi hôi cuùi veà phía tröôùc toû loøng caûm ôn Baøi thô ñaõ theå hieän roõ nhaát phong tuïc khaâu aùo cho oâng
thaàn Ñeá Maãu ñaõ ban cho hoï nhöõng ñöùa con ngoan hieàn, baø ngaøy Teát. Duø con chaùu coù khoù khaên, xa xoâi ñeán maáy,
hieáu thaûo ñeå vaøo moät dòp Teát hoï laïi ñöôïc con caùi theå hieän ngaøy Teát cuõng laø dòp ñeán nhaø oâng baø ñeå thaêm hoûi, chuùc
ñaïo hieáu qua tuïc leä khaâu aùo môùi cuûa daân toäc mình. Tín Teát, chuùc söùc khoûe, taëng quaø cho oâng baø, laø nhöõng
ngöôõng thôø thaàn Ñeá Maãu laø moät loaïi hình tín ngöôõng daân ngöôøi ñaõ coù coâng döôõng duïc, sinh thaønh. Ngöôøi Dao
gian cuûa ngöôøi Dao, ñöôïc hình thaønh töø ngaøn ñôøi xöa, quan nieäm raèng: “Bia lui bía haáu/Maùi bía tuù coàng paâu puïa
noù aên saâu vaøo tieàm thöùc vaø ñoùng vai troø quan troïng trong maáu”, dòch nghóa: “Vaù quaàn vaù aùo/Khoâng vaù ñöôïc coâng
vieäc hình thaønh baûn saéc vaên hoùa rieâng toäc ngöôøi. Cho ôn meï cha” vì theá cuõng gioáng nhö ngöôøi Vieät, ngöôøi Dao
ñeán nay tín ngöôõng thôø Ñeá Maãu vaãn ñang phaùt trieån quan nieäm ngaøy moàng Moät Teát laø ngaøy con chaùu chuùc
maïnh meõ trong ñôøi soáng taâm linh cuûa ngöôøi Dao. Vì vaäy, Teát oâng baø, cha meï. Neân vaøo ngaøy moàng Moät Teát, con
vaøo ngaøy Teát ngoaøi vieäc oâng baø daâng aùo môùi ñeå toû loøng chaùu ñeán chuùc Teát oâng baø, cha meï ñoàng thôøi taëng aùo
bieát ôn thaàn Ñeá Maãu thì trong böõa côm ñaàu tieân cuûa naêm môùi cho oâng baø, oâng baø naøo vaøo dòp Teát nhaän ñöôïc
môùi ngöôøi Dao cuõng môøi thaàn Ñeá Maãu veà aên Teát cuøng nhieàu aùo môùi cuûa con chaùu khaâu taëng thì hoï seõ ñöôïc
vôùi moãi gia ñình ngöôøi Dao. Con caùi trong nhaø thöôøng daân baûn toân troïng, bôûi hoï laø nhöõng ngöôøi soáng coù ñaïo
khaán keå cho thaàn Ñeá Maãu vaø toå tieân nhöõng vieäc hoï ñaõ ñöùc, bieát giaùo duïc con caùi neân hoï ñöôïc höôûng nhöõng
laøm ñöôïc trong naêm qua, caàu xin thaàn vaø toå tieân phuø hoä traùi ngoït laø söï hieáu leã cuûa con chaùu. Troø chuyeän vôùi baø
cho hoï sang naêm môùi laøm aên thuaän lôïi, kinh teá khaù giaû Lyù Thò Löu, Lyù Thò Tö, Baøn Thò Toan, daân toäc Dao Cooùc
ñeå hoï coù ñieàu kieän baùo hieáu vôùi oâng baø, toå tieân. Khi vieát Muøn, 80 tuoåi ôû thoân baûn Paøi, xaõ Trung Minh, Yeân Sôn
ñeán ñaây toâi chôït nhôù cuï coá nhaø thô Baøn Taøi Ñoaøn cuï laø vaø moät soá ngöôøi Dao cao tuoåi hoï mong chôø ñieàu gì nhaát
moät laõo thaønh caùch maïng, moät ngöôøi con öu tuù cuûa ñoàng cuûa con chaùu vaøo nhöõng ngaøy Teát Nguyeân ñaùn, hoï ñeàu
baøo Dao, moät nhaø thô noåi tieáng cuûa daân toäc Dao ñaõ saùng chia seû raèng: “Chæ mong con chaùu khoûe maïnh laøm aên hoïc
taùc nhieàu baøi thô song ngöõ baèng tieáng Haùn Dao, Noâm taäp coâng taùc tieán boä, gia ñình ñöôïc no ñuû haïnh phuùc vaø
Dao vaø tieáng Vieät trong ñoù coù baøi “Khaâu aùo cho oâng baø” ñieàu mong muoán nhaát ñöôïc con chaùu taëng hoï nhöõng taám
ñeå ca ngôïi neùt ñeïp vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa daân toäc aùo môùi khi Teát ñeán xuaân veà”.
Dao, baøi thô ngaén goïn khuùc trieát, deã nhôù, deã hieåu vaø Ngaøy nay, xaõ hoäi caøng phaùt trieån, nhieàu phong tuïc taäp
nhaân vaên, mang tính giaùo duïc con chaùu luoân ghi nhôù lôøi quaùn cuûa ngöôøi Dao ñaõ bò mai moät theo thôøi gian. Baûo
daïy cuûa oâng baø, beà treân ñi tröôùc, baøi thô coù noäi dung sau: toàn nhöõng giaù trò vaên hoùa cuûa ngöôøi Dao qua nhöõng
Moãi laàn xuaân ñeán Teát cuõng ñeán phong tuïc taäp quaùn laø moät vieäc laøm caàn thieát ñeå goùp
Chuùng chaùu ruû nhau khaâu aùo quaàn phaàn baûo toàn vaø phaùt huy baûn saéc vaên hoùa phi vaät theå
Trôøi reùt, oâng baø coù dòp dieän cuûa ñoàng baøo Dao noùi rieâng coäng ñoàng caùc daân toäc Vieät
Queân giaø bôûi tuoåi laïi sang xuaân! Nam noùi chung.
B.M.Ñ
