Page 62 - Văn nghệ Tuyên Quang số 37

60 Soá 37 (thaùng 6 naêm 2024)

xuoâi, keå caû thaát ngoân. Coù theå noùi, ñaây laø taäp thô “ña buùt tính; vì theá noù quen thuoäc vôùi ngöôøi Vieät Nam, deã taïo neân
phaùp”, nhaïc ñieäu bieán aûo, theå hieän buùt löïc sung maõn cuûa ñoàng caûm, gaàn guõi. Hình aûnh moät Tuyeân Quang thanh

nhaø thô Leâ Tuaán Loäc. bình, yeân aû, nao loøng; vöøa thöïc vöøa aûo hieän ra chæ trong 4

Naêm 1994, nghóa laø caùch ñaây 30 naêm, Leâ Tuaán Loäc ñaõ caâu thô cuûa baøi thô.
nhaän ra söï thay ñoåi cuûa Thaønh Tuyeân (thaønh phoá Tuyeân ...
Quang): “Raát khoù nhaän ra veát thaønh xöa/Trong söông sôùm Ñoâi khi mình sôï chính mình

aûo môø/Chuoâng nhaø thôø ngaân leân/Chìm trong laù” vaø: “Phoá Xa xoâi em coù chung tình nöõa chaêng?
trong neùt röøng/Ñoài ñoät ngoät nhoâ leân treân phoá/Hao hao cheø Baây giôø laém gioù nhieàu traêng

xanh môõ/Hao hao moät chuùt coå xöa thaønh” (Moät neùt thaønh
Baây giôø chung thuûy nghe chöøng mong manh
Tuyeân). Chæ caàn khoå thô ñaàu naøy, ñaõ coù theå hình dung ra
(Taûn maïn ñeâm röøng)
moät thaønh Tuyeân xöa. Thô Leâ Tuaán Loäc laø tieáng noùi thuû

thæ, chaân thaønh, töï nhieân, khoâng leân gaân, ñieäu boä. Soâng Loâ möa buïi buoàn teânh
Muøa xuaân nhö chæ ñeå daønh cho ai?
Bieåu töôïng con ñöôøng, bieåu töôïng nuùi, soâng; theá giôùi

thöïc veà coû hoa; theá giôùi aâm thanh; theá giôùi maøu saéc… taïo Leânh ñeânh moät laù thuyeàn chaøi
neân moät khoâng gian ngheä thuaät trong hôïp tuyeån thô. Taát Moät khoang ñoø doïc cho ngöôøi leânh ñeânh…

nhieân, “Vaên chöông laø moät thöù khí giôùi thanh cao”, (Thaïch (Muøa xuaân soâng Loâ)
Lam), neân caùc bieåu töôïng thô cuûa Leâ Tuaán Loäc vöøa hieän Soâng Loâ ôi! Coù ña tình

thöïc, vöøa hieän thöïc huyeàn aûo; coù nhöõng bieåu töôïng nhìn Ñeâm traêng soâng coù yeâu mình laøm thô
ñöôïc baèng maét, nhöng coù nhöõng bieåu töôïng goïi leân töø Hoûi soâng, soâng cöù löõng lôø

trong taâm töôûng. Hay noùi caùch khaùc, ñoù laø ngheä thuaät keát Hay soâng ñaém ñuoái yeâu bôø lau xa?
hôïp thöïc - hö, sieâu thöïc, huyeàn aûo taâm linh.
(ñeâm traêng soâng Loâ)
...
ñaây laø ba khoå trong ba baøi thô vieát veà Tuyeân Quang, Leâ
Bao caên nhaø xinh cöûa che maønh truùc
Tuaán Loäc söû duïng theå thô luïc baùt. Baøi thô naøy oâng vieát
Gioù vôøn truùc va nhau lao xao naêm 1991, luùc aáy chaøng kyõ sö moû Leâ Tuaán Loäc haõy coøn

Khoâng bieát ngöôøi laøm maønh truùc ôû ñaâu treû laém. Soáng ôû nôi voán ñöôïc goïi laø “Cheø Thaùi, gaùi Tuyeân”
Toâi chæ nghe taám maønh truùc haùt. ngheä só naøo khoâng muoán ña tình, ña mang? “Traêng”, “gioù”,

(Nhöõng taám maønh truùc haùt) “em”… laø nhöõng bieåu töôïng trong thô Leâ Tuaán Loäc. Nhaø

Coù theå daãn ra nhieàu ñoaïn thô khaùc, trong soá nhöõng baøi thô hôn ai heát hôn ngöôøi veà söï coâ ñôn; giöõa röøng thaúm,
thô laáy caûm höùng töø Tuyeân Quang: “Coù moät ñoâi coø traéng/In nuùi cao… nhôù nhaø, nhôù queâ, nhôù ngöôøi mình troùt “ña mang”

trong raùng chieàu hoàng/Nuùi giaêng môø tím bieác/Chieàu ñi trong bao giôø cuõng laøm thaêng hoa söï coâ ñôn thaønh veû ñeïp cuûa
meânh moâng”, (Hoaøng hoân treân ñoàng coû). ÔÛ baøi thô naøy, Leâ thi ca.

Tuaán Loäc söû duïng theå thô 5 chöõ (hay coøn goïi laø thô nguõ Soâng Loâ - doøng Loâ khoâng chæ laø “doøng nöôùc”, ñoù laø caû
ngoân). ñaây laø theå thô raát gaàn vôùi nhòp ñoàng dao, giaøu nhaïc moät khoâng gian vaên hoùa veà Maãu Thoaûi. Huyeàn söû keå raèng