Page 92 - Văn nghệ Tuyên Quang số 44 + 45

90 Soá 44+45 thaùng 1+2 naêm 2025

Hoài aáy coù veû nhieàu suoái hôn baây giôø, vì coøn nhieàu röøng, tieàn laø coù gaïo, sôï gì ñoùi. Thoùc gaïo ôi ta luoân traân quyù mi,

nay nhieàu con suoái ñaõ bieán maát vì röøng caïn kieät. Ñi hoïc khoâng phaûi chæ bôûi nhöõng kyû nieäm ñôøi ngöôøi maø ñoù laø giaù
loäi suoái coå chaân nöùt neû chai saàn nhö da coå traâu. Ñoâi khi trò chöùa ñaày haøm löôïng vaên hoùa vaên minh vaø truyeàn

kyø coï ñeán chaûy maùu. Moãi ñöùa, nhaát laø boïn con gaùi, luoân thoáng daân toäc Vieät.
tìm ñöôïc moät hoøn ñaù kyø - ñaù cuoäi döôùi suoái nhöng maët ñaù Baây giôø ôû nhöõng nôi vuøng saâu, vuøng xa vaø vuøng cao,

hôi raùp ñeå deã kyø coï. Vaãn vui, vaãn hoïc haønh chaêm chæ vaø duø ñaõ khaùc xöa nhieàu, nhöng vaãn baét gaëp ñaâu ñoù hình
nhaát laø vaãn aån naáp, sô taùn vì maùy bay Myõ ñaùnh phaù. Vaãn aûnh muøa ñoâng naêm xöa cuûa tuoåi hoïc troø theá heä chuùng toâi.

nhöõng troø nghòch cuûa boïn hoïc troø ma quyû. Vaãn ñaàu traàn chaân ñaát, chaúng coù khaùi nieäm moät böõa saùng
Laïi noùi thôøi choáng Myõ, thôøi bao caáp, ôû laøng xaõ mieàn nuùi ñuùng nghóa. Daäy sôùm coù gì aên naáy, cuû khoai, cuû saén, côm

queâ toâi thöôøng coù nhieàu ñoàng baøo caùc daân toäc chung ñoän ngoâ, ñoän saén nguoäi ngaét, laáy muoâi vô voäi vaøi mieáng
soáng. Ngöôøi Taøy, Dao, Cao Lan... thöôøng ôû nhaø saøn. vaøo moàm, theá laø xong. Coù nhieàu khi boû aên saùng vaãn bình

Tröôùc khi leân nhaø, ôû chaân caàu thang coù moät maùng nöôùc thöôøng maø. Voäi vaõ ñi hoïc, vì chaúng coù ñoàng hoà ñeå bieát
röûa chaân. Muøa ñoâng laïnh buoát, duø ñaõ ñi boä noùng ngöôøi giôø. Ñoàng hoà cuõng laø thöù xa xæ. Reùt quaù thì ñoát naém ñuoác

nhöng doäi moät gaùo nöôùc laïnh vaøo chaân ñeå röûa thì cuõng vöøa ñi vöøa söôûi aám vì chæ coù moät boä quaàn aùo phong
phaûi leân gaân vaø nghieán raêng. phanh. Ngöôøi lôùn thöôøng nghe tieáng gaø gaùy ñeå thöùc daäy,

Tôùi muøa gaët, nhaø tröôøng cho nghæ muøa vaøi ngaøy ñeå hoïc xem maët trôøi hoaëc xem “ñoàng hoà buïng”, bieát ñoùi no, ñeå ñi
sinh giuùp gia ñình. Tuoåi thô cuõng laø moät phaàn cuûa muøa laøm vaø veà nhaø. Ñi hoïc veà thöôøng chaên traâu laáy cuûi. Buoåi

maøng. Baây giôø khoâng coøn nghæ muøa nöõa thì phaûi. Ngaøy muøa toái ngoài beáp löûa hoïc baøi vaø nöôùng saén, nöôùng khoai aên.

chuùng toâi thöôøng theo traâu chaên thaû ngoaøi ñoàng vaø ruû nhau Taát nhieân laø chæ vôùi ngoïn ñeøn haït ñoã, töùc laø ñeøn hoa kyø
ñi moùt luùa. Moùt luùa cuõng laø moät thaønh tích ñaùng keå. Khi ñaït ñeå thaép saùng. Ñoâi khi söûa ñeøn, tay vaø aùo quaàn boâi ñaày
danh hieäu Chaùu ngoan Baùc Hoà, trong baûn thaønh tích cuûa muøi daàu hoûa. Heát daàu chaïy sang haøng xoùm: Cho chaùu

mình toâi keå ñaõ ñi moùt luùa ñöôïc khoaûng bao nhieâu kí ñeå giuùp vay phao daàu.

gia ñình. OÂ hay nhæ, moät thaønh tích ngaây thô vaø ñaùng yeâu. Ngaøy aáy, daân laøng chæ laøm luùa moät vuï. Vuï ñoâng ñeå ñaát
Ñaùng nhôù laø khi thaáy raát nhieàu haït thoùc ruïng treân neàn ñaát nghæ, raï muïc, coû raû cuøng vôùi rau maù, rau khuùc moïc leân ôû
ruoäng, chuùng toâi baûo nhau laáy naém buøn chaám vaøo roài mang ñaây. Traâu thaû roâng töøng ñaøn. Chuùng tuï taäp ôû caùc goác

caû buøn ñaát veà röûa heát buøn ñi ñeå laáy thoùc. caây, bôø tre nguû qua ñeâm. Ai coù vieäc gì nhö ñi keùo goã, keùo

Nhöõng muøa ñoâng lô ñaõng aáy, cho toâi hieåu saâu saéc laù laøm nhaø, hoaëc vieäc gì ñoù cöù ra maø baét moät con khoûe
theâm caâu noùi cuûa oâng baø ta: Thoùc gaïo laø cuûa ngoïc thöïc. nhaát, baát keå cuûa ai, ñi laøm roài laïi thaû ra. Laøng xoùm raát

Hay laø ngöôøi ta hay noùi chöõ: “Dó thöïc vi tieân”, nghóa laø laáy hoøa muïc, bình yeân.
caùi aên nuoâi soáng ngöôøi laøm ñaàu, laø theá. Luoân phaûi coi Phaùc hoïa vaøi neùt chaân dung thôøi bao caáp maø theá heä

cuûa ngoïc thöïc laøm ñaàu. Ngaøy nay caâu cöûa mieäng laø: coù chuùng toâi töøng soáng thuôû thieáu thôøi ñeå kieåm chöùng tình