Page 61 - Tạp chí Tân Trào số 19
P. 61
TAÂN TRAØO (Soá 19 thaùng 12/2022) 59
caùch noùi hình aûnh “nghìn naêm vaãn con traâu ñi hôn, caû heä sinh thaùi traùi ñaát ñaõ bò taøn phaù traàm
tröôùc caùi caøy theo sau” chính laø ñeå chæ traïng thaùi troïng, bieán ñoåi khí haäu vaø nhöõng haäu quaû gheâ
döôøng nhö ngöng ñoïng naøy. gôùm cuûa noù ñoái vôùi cuoäc sinh toàn cuûa con ngöôøi
Coù leõ, phaûi chôø ñeán söï leân ngoâi cuûa chuû ñaõ trôû thaønh caùi nhaõn tieàn haøng naêm, chöù
nghóa tö baûn, vôùi ñaëc tröng laø neàn saûn xuaát khoâng caàn chôø tích tuï trong daêm baûy thaäp kyû
coâng nghieäp ñöôïc cô giôùi hoùa toái ña nhaèm muïc nhö tröôùc nöõa. Beân caïnh ñoù, nhöõng xung ñoät
ñích naâng cao naêng suaát lao ñoäng, môû roäng thò khoâng döùt veà yù thöùc heä/toân giaùo/saéc toäc, caùc
tröôøng vaø toái ña hoùa lôïi nhuaän, thì nhaän thöùc cuoäc chieán tranh khi buøng leân döõ doäi khi aâm æ
cuûa con ngöôøi noùi chung veà söï thay ñoåi cuûa theá dai daúng, caùc ñöôøng bieân giôùi laõnh thoå bò xoùa
giôùi môùi trôû neân roõ raøng hôn bao giôø heát. Vaø ñi veõ laïi lieân tuïc, caùc quoác gia ñang phaùt trieån
cho ñeán baây giôø, khi nhaân loaïi ñaõ böôùc vaøo vaø laøn soùng ñoâ thò hoùa döôøng nhö baát khaû kieåm
cuoäc caùch maïng 4.0, kyû nguyeân cuûa coâng ngheä soaùt cuûa chuùng, caùc truyeàn thoáng vaên hoùa baûn
soá, thì söï ngaïc nhieân tröôùc moät theá giôùi ñang ñòa bò phoâi pha hoaëc bieán maát trong côn loác
thay ñoåi nhanh choùng ñaõ bieán thaønh söï sôï haõi, toaøn caàu hoùa, söï gia taêng khoaûng caùch veà thu
noãi kinh hoaøng veà vieãn caûnh suïp ñoå cuûa neàn nhaäp vaø chaát löôïng ñôøi soáng giöõa caùc taàng lôùp
vaên minh, suïp ñoå bôûi chính nhöõng thay ñoåi xaõ hoäi trong cuøng moät ñaát nöôùc, söï dòch chuyeån
khuûng khieáp ñang dieãn ra treân quy moâ toaøn theá trong nhöõng quan nieäm veà giôùi, noãi “coâ ñôn treân
giôùi. Neáu ôû khoaûng cuoái theá kyû XiX, ñaàu theá kyû maïng” cuûa con ngöôøi trong kyû nguyeân soá hoùa,
XX, khi chöùng kieán caùi voøi baïch tuoäc tö baûn chuû kieåu con ngöôøi töôûng coù taát caû trong tay nhöng
nghóa tham lam caém vaøo ñaát ñai xöù Ñoâng roát cuoäc laïi luoân chæ moät mình ñoái dieän chính
Döông thuoäc Phaùp ñeå khai thaùc taøi nguyeân, cuï mình v.v... haøng loaït söï kieän aáy ñaõ laø nguyeân
Tam nguyeân Yeân Ñoå Nguyeãn Khuyeán ñaõ phaûi nhaân daãn ñeán nhöõng thay ñoåi gaây choaùng vaùng
thoát leân: “Khoeùt roãng ruoät gan trôøi ñaát caû/Phaù vaø taïo thaønh nhöõng dö chaán naëng neà trong theá
tung pheân daäu Haï, Di roài”, thì hieän nay, trong giôùi ngaøy hoâm nay, treân nhieàu phöông dieän:
nhöõng thaäp nieân ñaàu theá kyû XXi, tình hình coøn Chính trò, kinh teá, vaên hoùa, ñaïo ñöùc, nhaát laø
teä hôn theá gaáp boäi. Vieäc khai thaùc taøi nguyeân quan nieäm veà giaù trò cuûa nhaân phaåm vaø yù nghóa
thieân nhieân voâ haïn ñoä - bò thuùc ñaåy bôûi loøng cuûa toàn taïi ngöôøi.
tham, söï ngu xuaån, vaø côn ñieân cuoàng chaïy Trong moät theá giôùi ñang thay ñoåi nhö vaäy,
theo nhöõng chæ soá taêng tröôûng kinh teá - khoâng thay ñoåi ñeán choùng maët, nhaø vaên coù theå vaø caàn
nhöõng daãn ñeán röøng khoâ, suoái caïn, bieån ñoäc phaûi laøm gì? Caâu traû lôøi ngaén goïn cuûa toâi: anh
(nhö nhan ñeà moät coâng trình cuûa nhaø nghieân ta vieát. Anh ta veà vaø vieát vì söï thay ñoåi cuûa theá
cöùu vaên hoïc Nguyeãn Thò Tònh Thy: “Röøng khoâ, giôùi. Anh ta vieát, vôùi tö caùch moät ngöôøi quan
suoái caïn, bieån ñoäc... vaø vaên chöông”), maø roäng saùt, ghi nhaän nhöõng thay ñoåi; nhöng cuõng coù