Page 61 - Văn nghệ Tuyên Quang số 35

Vaên 59
ngheäTuyeân Quang

Gioïng ñieäu traàn thuaät trong tieåu thuyeát laø moät gioïng ñieäu - Chaû buø cho caùi anh Boâng Luùa...
raát traûi ñôøi, vöøa töï nhieân, daân daõ vöøa tróu naëng suy tö, vöøa OÂng toâi thuûng thaúng ñaùp:

giaøu chaát khaùi quaùt, trieát lí, vöøa ñaäm tính ña thanh. söï töï - Nhôù caùi baän chaùu beân nhaø göûi sang cho toâi moät tuùt

nhieân, daân daõ taïo neân phong vò haøi höôùc raát coù duyeân Boâng Luùa, laïi vieát laø baùc Nhaân coù lôøi hoûi thaêm, theá laø toâi
trong gioïng keå cuûa nhaân vaät “toâi”, tính caùch ña thanh theå
ñoaùn coù anh ñaïo dieãn.
hieän trong lôøi keå: nhieàu gioïng (töï söï xen laãn hoaøi nghi, töï
- Ñaâu coù, chaùu noù ñònh göûi maáy laàn, hieàm moät ñieàu laø
söï xen laãn töï haøo). Gioïng ñieäu traàn thuaät ñaõ laøm cho tieåu
thuoác khoâng ngon laém, nhöng laïi ñöôïc caùi teân Boâng Luùa,
thuyeát ñaëc saéc, ñaëc chaát töï söï raát ñôøi thöôøng maø laïi raát
bieát ñaâu laïi gôïi cho boá nhôù tôùi ñoàng luùa, bôø tre, maùi raï...
hieän ñaïi.
huùt naëng naëng laø, nhöng maø cuûa nhaø laøm ra.
Trong tieåu thuyeát “Chuyeän trong laøng ngoaøi xaõ” cuûa Vuõ
OÂng toâi baát ngôø ruùt trong tuùi aùo veùt-toâng ra moät caùi voû
Xuaân Töûu, gioïng ñieäu traàn thuaät theå hieän döôùi nhieàu

“gioïng” khaùc nhau taïo neân moät söï phong phuù, ña daïng bao thuoác Boâng Luùa laøm baùc Nhaân söõng sôø. Moät laùt, baùc
cuûa caùc gioïng keå. Gioïng keå cuûa taùc giaû hoøa laãn vôùi gioïng Nhaân gaëng hoûi:

nhaân vaät, hoùa thaân vaøo töøng nhaân vaät. Phoái hôïp vôùi - Baây giôø anh coù theå noùi lyù do ra ñi ngaøy naøo ñöôïc chöù?
nhieàu gioïng ñieäu, Vuõ Xuaân Töûu döôøng nhö trao ngoøi buùt Neáu khoâng coù ñieàu gì laøm anh phieàn loøng...

cho nhaân vaät ñeå töï noù noùi leân gioïng ñieäu rieâng cuûa mình. OÂng toâi cöôøi ha ha...
Noåi baät trong tieåu thuyeát “Chuyeän trong laøng ngoaøi xaõ” laø Ñoaïn trích khoâng xoay quanh moät coát truyeän haáp daãn

ba gioïng ñieäu traàn thuaät cô baûn: gioïng haøi höôùc, chaâm hay moät tình huoáng ñaëc saéc. Taùc phaåm chæ döôøng nhö laø

bieám; gioïng thaân maät, taâm tình vaø gioïng trieát lyù, chieâm
taäp hôïp nhöõng maåu chuyeän nhoû theo maïch lieân töôûng
nghieäm. Tuy nhieân, söï bieåu hieän cuûa caùc gioïng ñieäu chuû
ngaãu höùng cuûa nhaø vaên veà caùc nhaân vaät ñöôïc keå moät
yeáu treân cuõng coù söï ñan caøi, chuyeån choã moät caùch khaù
caùch töï nhieân, chuyeän noï goïi chuyeän kia, chi tieát naøy gôïi
linh hoaït.
nhôù chi tieát khaùc chöù khoâng coù baøn tay saép ñaët, boá trí cuûa
Trong taùc phaåm, nhaø vaên ñaõ söû duïng gioïng keå töï nhieân,
taùc giaû. Qua moãi maåu chuyeän, ñoaïn chuyeän, thoâng tin
say söa vôùi loái caø keâ, keå leå vôùi löôïng thoâng tin lôùn vaø tæ mæ.
mang tính chaát tö lieäu doàn laïi trong nhaän thöùc cuûa ngöôøi
Böôùc vaøo theá giôùi cuûa tieåu thuyeát, chuùng ta ñöôïc gaëp laïi
ñoïc laïi coù lôùp lang hôn, khoâng heà gaây cho chuùng ta caûm
ngöôøi keå chuyeän xöng “toâi” quen thuoäc, gaàn guõi, höùa heïn

moät löôïng “thoâng tin” lôùn vôùi gioïng ñieäu caø keâ, keå leå cöù giaùc roái vaø vuïn bôûi söï keå leå thaân maät, taïo khoâng khí giao
moãi luùc moät keùo ta laïi gaàn, daãn ta ñi la caø, nhaån nha choã hoøa haáp daãn.

naøy, choã noï. Ví duï, trong caâu chuyeän keå veà nhaân vaät “oâng Nhöng phaûi baèng taøi keå chuyeän cuûa mình, Vuõ Xuaân Töûu
toâi”: “OÂng toâi vaø baùc Nhaân choïn moät baêng gheá coøn ñeå môùi coù theå “meàm hoùa”, traùnh gaây söï khoâ khan, cöùng nhaéc

troáng, cuøng ngoài ngaém nhìn trôøi Taây, röøng Taây. OÂng toâi môøi ñeå “boå tuùc” nhöõng kieán thöùc vaên hoùa ñaùng quyù cho ngöôøi

baùc Nhaân moät ñieáu xì-gaø La Ha-ba-na. Baùc Nhaân cöôøi cöôøi: ñoïc nhö trong ñoaïn: