Page 63 - Văn nghệ Tuyên Quang số 35
P. 63
Vaên 61
ngheäTuyeân Quang
Chuoät noùi vôùi “thaøy toâi” veà kinh nghieäm bieát coâ Baûn thích Maëc duø moãi chöông taäp trung mieâu taû moät ñoaïn trong
thaøy toâi: “Theá naøy naøy, maøy cöù thaáy maù noù ñoû au caû leân, cuoäc ñôøi nhöõng con ngöôøi mieàn nuùi nhöng ñaëc saéc cuûa Vuõ
maét luùng la luùng lieáng, loâng maøy döïng ngöôïc, vuù choång leân Xuaân Töûu laø loái keå chuyeän baèng gioïng keå traàn thuaät töï
thì phaûi laën ngay nhö Yeát Kieâu ñaáy nhaù!”; caùch lyù giaûi vuï nhieân, ngheä thuaät xaây döïng nhaân vaät ñoäc ñaùo vôùi nhieàu
anh Chuoät khoâng daùm mieâu taû vuï chaïy khoûi luõ choù nhaø nhaân vaät khaùc nhau; gioïng ñieäu keå chuyeän ñoäc ñaùo maø
thaèng Thieâm laø vì: “Thaøy toâi baûo, neáu thaøy toâi maø ñöôïc ñi heát söùc töï nhieân, taïo neân aán töôïng saâu saéc vaø söùc huùt
baùo caùo ñieån hình, thì seõ taû theâm cuoäc ñaùnh nhau vôùi luõ maïnh meõ vôùi ngöôøi ñoïc.
choù ngao cuûa nhaø thaèng Thieâm, nhöng sôû dó anh Chuoät
Laø moät phöông dieän cuûa hình thöùc töï söï, gioïng ñieäu traàn
khoâng baùo caùo ñieàu ñoù vì anh sinh naêm Tyù, caàm tinh con
thuaät laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng cuûa taùc phaåm
chuoät, anh haõi choù...”, chi tieát “thaøy toâi” “voäi ngoaùi nhìn ra
vaên chöông. Cuøng vôùi caùc bình dieän khaùc cuûa ngheä thuaät
soâng xem khaåu ba-zoâ-ka coù nhaûy ngöôïc xuoáng soâng nhö
töï söï, noù goùp phaàn taïo neân phong caùch, caù tính saùng taïo
khaåu thaàn coâng cuûa oâng Phaùc khoâng?”; chi tieát caû laøng noùi
cuûa nhaø vaên. Vuõ Xuaân Töûu laø moät nhaø vaên taøi naêng ñaõ coù
chuyeän vôùi oâng Phaùc ngheãnh ngaõng: “Daân laøng lieàn nghó
nhöõng thaønh coâng trong theå loaïi truyeän ngaén cuõng nhö tieåu
ra caùch laáy tay laøm hieäu ñeå troø chuyeän vôùi oâng Phaùc, nhö
kieåu caùnh thuûy thuû hay ñaùnh tín hieäu cho nhau. Chuyeän vaén thuyeát, ñaëc bieät ôû phöông thöùc traàn thuaät. Qua nhöõng trang
maø ñaùnh tay laøm hieäu thì coøn khoûe ra, chöù chuyeän daøi thì vaên cuûa Vuõ Xuaân Töûu, ta thaáy taøi naêng vaên chöông cuûa
khoái ngöôøi baïi caû caùnh tay”. oâng caøng theâm ñöôïc khaúng ñònh.
Nhö vaäy, vôùi caùch söû duïng ngoân ngöõ ñôn giaûn, ngaén Vuõ Xuaân Töûu ñaõ söû duïng loái keå chuyeän baèng gioïng keå
goïn, ñoái thoaïi ngaén hoøa troän vaên noùi vaø vaên vieát, ñan xen traàn thuaät raát töï nhieân, ngheä thuaät xaây döïng nhaân vaät ñoäc
nhöõng hình aûnh so saùnh ñaõ laøm neân söï phong phuù, nhieàu ñaùo vôùi nhieàu kieåu nhaân vaät khaùc nhau; gioïng ñieäu keå
maøu veû cho taùc phaåm. Beân caïnh ñoù, caùch keå chuyeän chuyeän phong phuù. OÂng ñaõ keát hôïp vôùi caùch choïn chi tieát
khoâng ñaàu khoâng cuoái, nhaûy coùc söï kieän “raát daân gian” ñaét giaù, giaøu taàng lôùp, ñaày tính kòch, caùch dieãn ñaït hoùm
cuûa Vuõ Xuaân Töûu khieán caâu chuyeän töôûng “ñaàu Ngoâ mình hænh ñeán ñoä haøi höôùc, nhieàu luùc nhö ñuøa... Vaø trong
sôû” nhöng hoùa ra raát loâ gic khieán ngöôøi ñoïc thuù vò vì phaùt nhöõng caâu chuyeän aáy luoân mang ñaäm nhöõng neùt vaên hoùa
hieän ra tính caùch cuûa töøng nhaân vaät. Vì Vuõ Xuaân Töûu cöù ñaëc saéc cuûa ngöôøi Taøy. Taùc giaû cuõng ñaõ duøng nhöõng buùt
ñeå cho nhaân vaät cuûa mình ñöôïc töï do noùi naêng, cö xöû, theå phaùp ngheä thuaät ñaëc saéc ñeå taïo neân thaønh coâng cho taùc
hieän moät caùch töï nhieân nhö ngöôøi ta vaãn vaäy neân nhöõng phaåm gaây aán töôïng saâu saéc vaø coù söùc huùt maïnh meõ vôùi
trang vieát cuûa oâng thöïc söï ñeå laïi aán töôïng raát saâu ñaäm ngöôøi ñoïc.
cho ngöôøi ñoïc. B.t.m.a