Page 60 - Văn nghệ Tuyên Quang số 36

58 Soá 36 (thaùng 5 naêm 2024)

Thieát nghó, neáu khoâng coù ñoâi maét ñöôïc phaùt quang ñeán chaät heïp, moät theá giôùi ñöùng yeân, baát ñoäng. Nhöng noù caøng
trong veo, neáu khoâng coù taám loøng ñöôïc doïn deïp ñeán tinh chaät heïp caøng tónh taïi thì hình nhö laïi caøng ñaày aép nhöõng

saïch, thì Murakami khoù coù theå nhìn theá giôùi baèng ngoân töø söï vaät vaø con ngöôøi chæ coù theå goïi laø kì laï. Döôøng nhö töøng

moät caùch xuaân môûn nhö theá. aáy vaät vaø ngöôøi luoân rình saün trong boùng toái, ñôïi ñeán khi

Phaûi, chæ ngöôøi coù taâm hoàn nhö treû thô môùi vaøo ñöôïc toâi döøng laïi”. Töùc, theá giôùi chæ thaät söï môû ra moät caùch sinh
nöôùc Thieân ñaøng - Kinh thaùnh Taân öôùc ñaõ vieát nhö theá. ñoäng kì thuù, khi con ngöôøi ñöa maét nhìn vaø bieát caùch nhìn.

Haõy nhìn ñôøi baèng ñoâi maét treû thô - nhaø thô Xuaân Dieäu ñaõ Trôû laïi vôùi quan nieäm ngheä thuaät cuûa nhaø vaên
vieát nhö theá. Khoùc ñöôïc nöõa ö em? Maét heát aáu thô roài - Konstantin Paustovsky. Theo oâng, thöôøng ñoïc xong moät

nhaø thô Ñaëng Ñình Höng ñaõ vieát nhö theá. truyeän ngaén, moät truyeän vöøa hay thaäm chí moät cuoán tieåu

Nghóa laø, chöøng naøo con ngöôøi ta ñaùnh maát ñöùa treû thuyeát daøi thöôït, caûm giaùc khoâng coøn laïi chuùt gì trong kí
trong mình thì chöøng ñoù caûm xuùc trong hoï trôû neân baõo hoøa öùc. Tuy ñeà taøi coù mang tính hieän ñaïi, vaãn nhaän ra söï voâ

xô vöõa, töùc laø khoâng coøn “söï ngaây thô hoàn nhieân cuûa giaùc boå toaùt ra töø nhöõng gì ñöôïc mieâu taû baèng moät cöôøng löïc

quan”, nhö caùch noùi cuûa trieát gia Nietzsche. Hoï khoâng theå giaû vôø, saûn phaåm cuûa caëp maét laïnh tanh, cuûa thöù maùu
coù ñöôïc söï mô moäng nhö thi só Nguyeãn Bính: toâi ñi ngöûa laïnh chaûy trong huyeát quaûn cuûa nhaø vaên - daáu hieäu döõ doäi

maët treân heø vaéng/xem nhöõng caønh caây noù cöôùi nhau, hay nhaát baùo hieäu caùi cheát laâm saøng cuûa anh ta. Chaát lieäu chæ

söï hoàn nhieân trong treûo nhö nöõ só Laâm Thò Myõ Daï: ta thaønh caàn thieát cho ngheä thuaät khi chaát lieäu aáy chieám ñöôïc vò trí
traùi maø hoàn coøn nhö laù/cöù xanh hoaøi xanh choài bieác thuôû trong traùi tim chuû theå saùng taïo. Chæ coù söï hoäi löu höõu cô

non tô. Ñuùng nhö nhaø vaên Antoine de Saint-Exupeùry ñaõ giöõa thi ca vaø vaên xuoâi, hay noùi ñuùng hôn, khi vaên xuoâi

vieát trong Hoaøng töû beù: “Ngöôøi ta chæ nhìn roõ baèng traùi tim. thaåm thaáu ñaày ñuû baûn chaát cuûa thi ca - thöù maät ngoït saùng
Con maét thöôøng luoân muø loøa tröôùc ñieàu coát töû”. Cuõng taïo cuûa noù, laøn khoâng khí trong vaét trong veo, quyeàn naêng

chính vì sôû höõu taâm hoàn nhö treû thô maø nhaø vaên Murakami caàm tuø cuûa noù - ñoù môùi laø haïnh phuùc chaân chính, laø hieän
luoân nhìn ra tính chaát laï thöôøng cuûa theá giôùi. OÂng raát thích töôïng cao caû, mang söùc thuyeát phuïc nhaát trong vaên hoïc.

chi tieát. Khi moâ taû chi tieát raát nhoû, nhaø vaên phaûi taäp trung Vôùi söùc maïnh khoâng cöôõng ñöôïc, thi ca vaãn seõ naâng con

gaàn hôn, gaàn hôn nöõa, vaø keát quaû laø söï vaät trôû neân sieâu ngöôøi leân cao vaø ñöa con ngöôøi xích tôùi gaàn traïng thaùi khi
thöïc. Ñoù laø ñieàu oâng ñaëc bieät muoán laøm. Moät söï vaät ñöôïc noù thöïc söï trôû thaønh vaøng baïc cuûa traùi ñaát, hoaëc nhö cha

quan saùt caøng gaàn thì caøng ít thaät. Khi taäp trung ôû khoaûng oâng chuùng ta ñaõ noùi moät caùch moäc maïc maø chaân thaät, trôû
caùch cöïc gaàn ta seõ vöôït qua ranh giôùi hieän thöïc, nhôø ñoù thaønh “voøng hoa cuûa söï saùng taïo”.

moãi ngaøy taàm thöôøng hay söï saùo roãng taàm thöôøng laïi trôû

neân laï laãm. Trong tieåu thuyeát Bieân nieân kyù chim vaën daây Chaúng coù caâu hoûi naøo böùc baùch/baèng nhöõng caâu daïi khôø
coùt, oâng ñeå cho nhaân vaät caûm thaùn: “Thaät laø moät theá giôùi - nöõ só Wyslawa Szymborska (Nobel vaên chöông 1996)