Page 62 - Văn nghệ Tuyên Quang số 36
P. 62
60 Soá 36 (thaùng 5 naêm 2024)
“ñoâi maét raùo hoaûnh cuûa phöôøng ích kæ”, hay noùi nhö naøo cuõng ñuùng - nhö nhaø vaên Mark Twain ñuùc keát.
nhaø vaên Phaïm Duy Nghóa, neáu con ngöôøi ta maéc Cuøng laéng nghe nhaïc só Trònh Coâng Sôn boäc giaõi,
“beänh tænh”, nhìn ai cuõng thaáy chaúng coù gì ñaùng yeâu, ñeå ñoàng caûm, ñeå roài thaáy hoaëc caøng thaáy yeâu quaù
thì laøm sao coù theå môû cöûa traùi tim ñeå yeâu vaø aáp iu tình ñôøi naøy: “Toâi yeâu cuoäc ñôøi vaø cuoäc ñôøi cuõng ñaõ yeâu
yeâu ñöôïc. Haõy laéng nghe lôøi cuûa moät ngöôøi con gaùi toâi. Ñoù laø nieàm an uûi lôùn trong cuoäc soáng naøy. Vì theá
ñang yeâu trong tieåu thuyeát Teân toâi laø ñoû cuûa nhaø vaên trong loøng toâi khoâng coù moät giaây phuùt naøo nuoâi moät
Orhan Pamuk: "Nghe neø Shekure, traùi tim toâi ñaõ thöïc loøng oaùn haän vôùi cuoäc ñôøi. Duø coù ñoâi khi nhaân gian
söï baûo toâi, anh aáy khoâng chæ ñeïp trai, haõy nhìn vaøo baïc ñaõi mình, vaø con ngöôøi phuï raãy mình nhöng cuoäc
maét anh aáy, anh aáy coù traùi tim cuûa moät ñöùa treû, tinh ñôøi roäng lôùn quaù vaø moãi chuùng ta chæ laø nhöõng haït
khieát nhö theá, coâ ñôn nhö theá: haõy cöôùi anh aáy ñi...”. buïi nhoû nhoi trong traàn gian maø thoâi. Giaän hôøn, traùch
Nhaø vieát kòch Shakespeare thaáu thò: "Moät ngöôøi moùc maø laøm gì bôûi vì cuoäc ñôøi seõ xoùa heát nhöõng veát
töôi cöôøi khoâng coù nghóa laø hoï khoâng coù noãi buoàn. baàm trong taâm hoàn chuùng ta neáu loøng ta bieát ñoä
Ñieàu ñoù coù nghóa laø hoï coù khaû naêng ñoái phoù vôùi noãi löôïng. Ta bieát tha thöù nhöõng ñieàu nhoû thì cuoäc ñôøi
buoàn ñoù”. Nhaø vaên Romain Rowland (Nobel vaên seõ tha thöù cho ta nhöõng ñieàu lôùn hôn”.
chöông 1915) xaùc quyeát: “Theá gian chæ coù moät chuû Nhaø vaên Luigi Pirandello (Nobel vaên chöông 1934)
nghóa anh huøng, ñoù chính laø vaãn luoân yeâu ñôøi duø ñaõ ñeà cao thaùi ñoä thaønh thöïc ngöôõng moä cuoäc soáng cuûa
taän maét chöùng kieán chaân töôùng cuoäc soáng”. Nhaø caùc nhaø vaên, theo oâng, ñoù laø ñieàu quyeát ñònh söï
vaên Thaïch Lam cuõng vieát: “Xeùt cho cuøng, ôû ñôøi ai nghieäp cuûa moãi ngöôøi. Nhaø vaên Jon Fosse (Nobel
cuõng khoå. Ngöôøi khoå caùch naøy, ngöôøi caùch khaùc. Bí vaên chöông 2023) cuõng chia seû, raèng caûm giaùc
quyeát laø bieát tìm caùi vui trong caùi khoå. Vì chæ soáng thanh thaûn chính laø ñieàu quan troïng nhaát oâng muoán
thoâi cuõng ñaõ quyù laém roài. Ngöôøi ta khoâng bao giôø truyeàn taûi trong caùc taùc phaåm cuûa mình; oâng hi voïng
neân phí phaïm caùi soáng, coi thöôøng söï soáng”. Vaø vaên ñoäc giaû coù theå “tìm thaáy söï bình yeân” trong hoaëc töø
chöông, khoâng phaûi laø caùch ñem ñeán cho ngöôøi ta caùc saùng taùc cuûa oâng.
söï thoaùt li hay söï queân, cuõng khoâng phaûi höôùng Phaûi, ñöôïc soáng laø ñaëc aân. Vaø ích duïng thieát thöïc
ngöôøi ta ñeán söï laïc quan teáu, maø laø kích hoaït vaø tieáp nhaát, “vò nhaân sinh” nhaát cuûa vaên chöông laø goùp
truyeàn naêng löôïng tích cöïc ñeå ngöôøi ta bieát tìm vui phaàn giuùp con ngöôøi tìm thaáy nieàm vui soáng. Bôûi, noùi
trong caùi khoå. nhö nhaø vaên Nguyeãn Huy Thieäp thì, cuoäc ñôøi troâi ñi
Quaû thaät, trong ñôøi, thaø laøm ngöôøi laïc quan, ñoâi ñôn giaûn, vaên chöông cöù day ñi döùt laïi maø laøm gì.
khi coù nhaàm laãn, coøn hôn laøm ngöôøi bi quan maø luùc h.ñ.k