Page 62 - Văn nghệ Tuyên Quang số 41

60 Soá 41 (thaùng 10 naêm 2024)

theâm phaàn ñoäc ñaùo: Coûm laøi quaán luïa quai/tung taêng theo ñieäu nuùi/Con ñöôøng caét ngang doøng suoái/Daáu chaân ngöôøi ñi maõi thì

nhoùi ôùi/veà nhaø môùi/ñöïng gì? (Coûm laøi). thaønh ñöôøng thoâi (Con ñöôøng).
Baát chôït nhìn bôø töôøng raøo ñaù, Muoàng Hoaøng Yeán nhö thaáy “Khi ta ôû chæ laø nôi ñaát ôû/Khi ta ñi ñaát ñaõ hoùa taâm hoàn” -

caû baàu trôøi tuoåi thô ôû ñoù. Töôøng raøo ñaù nhö moät moác son ñaùnh caâu thô Cheá Lan vieân ñaõ trôû thaønh caâu cöûa mieäng truyeàn
daáu ngaøy coâ ñöôïc sinh ra. Töôøng raøo ñaù vöõng chaõi nhö ngöôøi ñôøi. Thôøi hieän ñaïi, khoâng theå cöù baùm ñaát queâ maø soáng. Theá

cha, ñeå con vòn vaøo ñoù maø lôùn khoân: Con taäp ñi/vòn tay raøo laø chuùng ta ñi, vì keá sinh nhai hay baát cöù nguyeân do naøo
ñaù/lôùn khoân (Bôø raøo ñaù). khaùc, ñaát queâ höông “ñaõ hoùa taâm hoàn”, maõi soáng trong beà

Chuû nhaân cuûa vuøng nuùi cao boán muøa söông giaêng maây phuû saâu taâm khaûm ta.
chính laø nhöõng ngöôøi noâng daân chaân laám tay buøn. Trong baøi Phaûi rôøi xa cuoáng roán queâ höông, ai maø khoâng nhôù? Queâ

thô mang töïa ñeà “Noâng daân”, nhaø thô Nguyeãn Só Ñaïi ñaõ vieát: höông laø hôi thôû, laø tieáng goïi thieâng lieâng, laø moät phaàn maùu
“Coù ngöôøi noùi noâng daân khoâng tö töôûng/Noâng daân laøm caûn trôû thòt cuûa moãi ngöôøi con Vieät Nam. Vôùi nhaø thô Buøi Tuyeát Mai,

baùnh xe laên/Toâi ñaõ thaáy noâng daân suoát moät ñôøi laøm luïng/Nuoâi noãi nhôù cöù nheø nheï, nheø nheï, nhöng khaéc khoaûi, ñaäm saâu:
caùi aên chung treân maûnh ñaát khoâ caèn”. Thöû hình dung Noâng Muøa em xa Möôøng/Böôùc nhö chaân con nai nhoû/Muøa em xa

Thò Höng phaùc hoïa chaân dung “Ngöôøi mieàn nuùi”: Ngöôøi mieàn Möôøng/Ñeâm cöïa mình nhôù lôøi ru cuûa Meï (Muøa em).
nuùi/Chaân quen ñi ñaát/ Thaét pheûn dao/AÊn söông uoáng naéng (...) Nhôù queâ laø nhôù meï. Meï laø queâ höông, queâ höông laø meï.

Ngöôøi mieàn nuùi/Quyù ngöôøi xa tôùi/Thöông ngöôøi gaàn beân/ Uoáng Meï vaø queâ höông laø maïch nguoàn chaûy maõi khoâng bao giôø
moät mình khoâng uoáng/Ñi moät mình khoâng ñi/ Ngöôøi mieàn nuùi caïn trong moãi ngöôøi con. Ñöùa con daân toäc Taøy Trònh Thò Thöù

laø theá caùi mình ôi. ghi laïi moät caûm nhaän, nhö noùi thay cho ngöôøi queâ höông:

Gaén vôùi thieân nhieân, nuùi non töôi ñeïp laø nhöõng con ñöôøng. Thaønh phoá nguû roài/Chæ coøn ñoâi maét moûi nhôù queâ/Ñoâi khi chæ
Con ñöôøng cho ta thaáy giöõa choán ñaïi ngaøn coù boùng daùng con öôùc veà gaàn meï/Toái trôøi, beáp löûa aám nhaø saøn/Ñoâi khi... noãi nhôù

ngöôøi. Coøn hôn theá, con ñöôøng chính laø söï khaúng ñònh chuû khoâng laø noãi nhôù/Cöù vaäy thoâi ngaøy naøo cuõng muoán trôû veà
quyeàn cuûa con ngöôøi vôùi moãi vuøng ñaát. Hoaøng Thò Hieàn nhìn (Ñeâm thaønh phoá mô queâ).

thaáy con ñöôøng chôû giaác mô ñi: Con ñöôøng ñeøo töïa theá nuùi Nhìn nhöõng boâng hoa chuoái ñoû töôi, kieâu haõnh giöõa xanh
hình soâng/treân löng chôû giaác mô cuûa ngöôøi khaùc/caû ñôøi naøy thaúm nuùi röøng phaûi veà thaønh phoá laøm hoa caûnh, Phuøng Thò

muoán moät laàn ñi thaúng (Baûn ôû treân tay). Höông Ly khaúng ñònh: Nhöõng boâng hoa rôøi xa nguoàn coäi/Vaãn
Noâng Thò Ngoïc Hoøa laïi lyù giaûi lòch söû hình thaønh neân moãi kieâu haõnh nhö ñöùng giöõa nuùi röøng/Nôi khe suoái aàm aøo ngang

con ñöôøng theo caùch khaùc. Nhöõng böôùc chaân con ngöôøi taïo doïc/Truùt heát mình hoa ñoû röng röng (Hoa chuoái ñoû).
neân con ñöôøng. Nuùi coù cao, vöïc coù saâu hay suoái coù quanh Naøy laø lôøi nhaén nhuû cuûa meï cho coâ con gaùi phaûi xa queâ

co tôù ñaâu, con ngöôøi vaãn tìm ñöôïc loái ñi ñeå môû ra con ñöôøng. qua thô cuûa Muoàng Hoaøng Yeán. Hay nhöõng ngöôøi con xa
Töø theá heä naøy sang theá heä khaùc, traêm naêm ngaøn naêm ñeå trôû queâ vì cuoäc soáng, nhöng vaãn ñau ñaùu vôùi queâ höông. Theá

thaønh quen thuoäc. Ñaây khoâng phaûi khuaát phuïc thieân nhieân, heä treû phaûi ra ñi ñeå hoäi nhaäp vôùi theá giôùi beân ngoaøi, hoàn
maø tìm ñöôøng soáng giöõa thieân nhieân, hoøa vôùi thieân nhieân: Nuùi queâ ai ngöôøi seõ giöõ? Con cöù nghó ñeán ngaøy mai/Khi trôû veà,

thaúng ñöùng/Con ñöôøng thì cong/Con ñöôøng löôïn quanh söôøn beáp löûa coøn aám/Chín baäc coøn reo vui ñôïi chôø/Ai roài cuõng