Page 63 - Văn nghệ Tuyên Quang số 41
P. 63
Vaên 61
ngheäTuyeân Quang
phaûi giaø ñi/Hoàn queâ ai giöõ, ai keå veà sau? (Hoàn queâ ai giöõ Hoaøng Thò Hieàn).
veà sau - Trònh Thò Thöù). Cuøng nhau vun ñaép tình yeâu, haïnh phuùc, hoï khoâng queân
Noùi ñeán thô nöõ khoâng theå khoâng noùi ñeán thô tình. Ña phaàn lôøi daïy cuûa oâng baø, cuõng laø “lôøi xoùm lôøi laøng” nhö caùch noùi
caùc taùc giaû nöõ daân toäc thieåu soá ôû vuøng nuùi phía Baéc ñeàu sinh cuûa Buøi Tuyeát Mai. Coøn ví duø tình yeâu khoâng ñöôïc may maén,
ra, lôùn leân ôû vuøng nuùi söông giaêng, maây phuû, hoï vaãn giöõ ñöôïc hay khi löûa loøng ñaõ taét, thì höông tình kia vaãn coøn giöõ laïi trong
söï moäc maïc, chaân chaát cuûa tình yeâu truyeàn thoáng thôøi oâng vuøng kyû nieäm: Neáu khoâng ñöôïc ngöûi chaân ngöôøi/Laâu laâu
baø hoï. khoâng coøn ñöôøng nöõa/Queân ngöûi hôi nhau/Traùi tim khoâng coøn
Tình yeâu trong thô nöõ daân toäc mieàn nuùi phía Baéc chan hoøa löûa/Mình ñöøng laøm maát con ñöôøng/Ñöøng ñaùnh maát tình nhau
vôùi thieân nhieân, laøng baûn, vôùi vaên hoaù daân toäc ñaäm chaát vuøng (Con ñöôøng - Noâng Thò Ngoïc Hoøa).
mieàn vôùi heä myõ hoïc ñaäm chaát truyeàn thoáng. Ñaát nöôùc ñoåi môùi, baûn laøng cuõng nhieàu thay ñoåi, nhaø thô
Töø luùc coøn laø “maàm”, em beù vuøng cao ñeán theá giôùi naøy ñaõ nöõ daân toäc mieàn nuùi ñaõ rôøi khoûi queâ höông baûn quaùn, taàm
thaám ñaãm vaên hoaù daân toäc qua thô Haø Söông Thu: Meï baûo nhìn ngaøy caøng roäng môû. Môû ra caùc daân toäc khaùc ôû tænh thaønh
nhöõng em beù nuùi sinh ra töø tieáng ñaøn trôøi/Qua baûy nuùi, ba khaùc, môû roäng ra caû ñaát nöôùc. Töø ñoù tình caûm cuõng môû roäng
soâng môùi thaønh maàm thaønh haït/Tieáng cöôøi lanh laûnh/Ñòu treân hôn, tieáng thô vì theá cuõng roäng môû.
löng maø lôùn/Töø nhöõng vuoâng thoå caåm cuûa baø (Ñaøn trôøi). Ngoaøi nhöõng baøi thô veà queâ höông baûn quaùn, tình maãu töû,
Ñeán khi tröôûng thaønh, hoï laø nhöõng ngöôøi con gaùi thoân tình yeâu ñoâi löùa, hoï coøn höôùng ñeán tình yeâu lôùn laø tình yeâu
queâ chaân chaát: Em noùi tieáng noùi cuûa röøng/Em thöông tieáng bieân cöông, bieån ñaûo, Toå quoác thieâng lieâng:
thöông cuûa nuùi/Böôùc chaân nhö ñaù xeáp ngaøy daøi/Tình em nhö Naøy laø nhöõng ngöôøi noâng daân giaûn dò, chaát phaùc nhöng
con suoái nguoàn laëng leõ (Lôøi nhaén göûi ve troøn haït thoùc - Noâng soáng ñuùng vôùi tinh thaàn “Quyeát töû cho Toå quoác quyeát sinh”
Thò Höng). qua thô Vi Thò Thu Ñaïm: Soáng giaûn dò yeân laønh nhö coû/Khi
Nhöõng ngöôøi phuï nöõ mieàn nuùi, hoï hoàn nhieân nhö caây coû. ñaát nöôùc baõo gioâng coû döïng thaønh ñoàng/Qua gioâng baõo laïi
Hoï khoâng xinh ñeïp maø thaäm chí xuø xì, chai saïn, aùm khoùi nhö khieâm nhöôøng nhö coû/Döôùi maët trôøi, thanh thaûn, meânh moâng...
coâ gaùi Taøy cuûa Trònh Thò Thöù: Anh naøy.../Anh thöông coâ gaùi (Chuøm thô veà ngöôøi noâng daân - Vi Thò Thu Ñaïm).
Taøy thaät chöù?/Coâ gaùi Taøy chaát phaùc nhö caây röøng, ñaù nuùi/Baøn Baøi thô “Caêm ñen möôõng” (Chieàu bieân giôùi) ñöôïc vieát baèng
tay to ñaày nhöõng veát chai saïn/Khuoân maët saïm vì khoùi beáp, tieáng Thaùi cuûa Loø Thò Na Ry gôïi nhôù ñeán baøi thô cuøng teân
khoùi nöông (Duyeân aùo chaøm). noåi tieáng cuûa nhaø thô Loø Ngaân Suûn. Yeâu sao “Caúm ñen
Yeâu, ngöôøi phuï nöõ vuøng cao nheï nhaøng nhaén göûi ngöôøi möôõng ta veán laëp chom puõ” (Daûi bieân cöông vôøi vôïi) - ôû ñoù
mình yeâu veà taám loøng thuûy chung nhö nhaát. Ñeå khi ñöôïc ñoái coù caùc anh lính bieân phoøng canh giöõ cho Toå quoác bình yeân.
phöông ñaùp traû, hoï khoâng ngaàn ngaïi trao troïn yeâu thöông, Taùc giaû dòch nghóa nhö sau: Chieàu bieân giôùi em ôi/Böôùc chaân
vöõng tin vaøo tình yeâu lôùn, töông lai phía tröôùc. Yeâu nhau roài, ngöôøi lính treû/Chuøng chình qua bao suoái/Daáu chaân moøn soûi
hoï döïng nhaø, xaây toå aám: Anh choïn caây khoâng cuït ngoïn laøm ñaù (...) Daûi bieân cöông vôøi vôïi/Thaém nghóa tình bieân giôùi/Coù
keøo/nhaø cuûa chuùng mình döïa löng vaøo nuùi/tröôùc cöûa khoâng anh canh giaác nguû/Cho Toå quoác bình yeân.
vöôùng taûng ñaù hoäc/kho thoùc cuûa trôøi baøy hai beân suoái/bôø goái Höôùng veà bieån ñaûo daáu yeâu, Muoàng Hoaøng Yeán xuùc ñoäng
leân nhau nhö nhöõng væa vaøng (Döïng nhaø ôû Möôøng Hoa” - vieát: Tröôøng Sa ôi em göûi troïn tình thöông/thoån thöùc bao ñeâm