Page 61 - Văn nghệ Tuyên Quang số 47

Vaên Pheâ bình 59
ngheäTuyeân Quang
Giôùi thieäu

CHIEÁN TRANH CAÙCH MAÏNG

VAØ NGÖÔØI LÍNH QUA THÔ NGÖÔØI LÍNH

ngoâ ñöùc haønh

hi ta lôùn leân Ñaát Nöôùc ñaõ coù roài”, (Ñaát nöôùc, Nguyeãn Coù theå keå ñeán nhieàu teân tuoåi noåi danh nhö Höõu Thænh,
“K Khoa Ñieàm). Ñaát nöôùc aáy, beân bôø bieån Ñoâng coù Phaïm Ngoïc Caûnh, Phaïm Tieán Duaät, Anh Ngoïc, Nguyeãn
lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc quaät cöôøng. Ñaát nöôùc aáy Ñöùc Maäu, Vöông Troïng, Leâ Anh Xuaân, Nguyeãn Myõ, Traàn
ñeán soâng nuùi cuõng mang hình ngöôøi lính. “Coù bao nhieâu Anh Thaùi, Traàn Maïnh Haûo, Leâ Thaønh Nghò, Nguyeãn Höõu
ngoïn nuùi/Ñeàu uoán theo hình muõi giaùo/Uoán theo hình ñaát Quyù... Ña phaàn trong soá naøy ñeàu ñaõ ñöôïc nhaän giaûi thöôûng

nöôùc lao leân/Maët trôøi moïc treân yeân ngöïa/Taát caû söøng treân cao quyù nhö Giaûi thöôûng Hoà Chí Minh, Giaûi thöôûng Nhaø
ñaàu höôu nai/Ñeàu chuoát theo hình ñaát nöôùc/Laù luùa vöøa nhuù nöôùc veà vaên hoïc ngheä thuaät.
leân/Ñaõ uoán thaønh caâu lieâm”, (Ñaát nöôùc hình tia chôùp, tröôøng Hoï ñeàu laø nhöõng thanh nieân, sinh vieân xeáp buùt nghieân

ra cuûa Traàn Maïnh Haûo). leân ñöôøng ñaùnh giaëc, laên xaû vaøo khoùi löûa, traän maïc. “Lôùp
Chieán tranh caùch maïng vaø ngöôøi lính laø moät ñeà taøi haáp lôùp möôøi taùm, ñoâi möôi/Xeû doïc Tröôøng Sôn ñi cöùu nöôùc/Maø
daãn ñoái vôùi löïc löôïng saùng taùc caû trong vaø ngoaøi quaân loøng phôi phôùi daäy töông lai” (Thô Toá Höõu).
ñoäi. Tuy nhieân, saùng taùc cuûa nhöõng nhaø vaên, nhaø thô laø “Muøa luõ qua roài ñang ñeán muøa khoâ/Ñöôøng ra traän coù baïn

chieán só, vôùi tö caùch laø “thö kyù” cuûa cuoäc chieán tranh caùch beø ñuû maët/Tieáng suùng doäi nhö troáng tröôøng vaøo hoïc/Khoâng
maïng, vieát veà mình vaø ñoàng ñoäi cuûa mình luoân coù söùc coù buoåi hoïc cuoái cuøng, thöa coâ” (Khoâng coù buoåi hoïc cuoái
lan toûa, thuyeát phuïc, truyeàn caûm höùng, lay ñoäng loøng cuøng, thô Leâ Thaønh Nghò).
ngöôøi. Thöïc teá, khoâng ít caây buùt ñaõ noåi danh, thaønh danh Khoâng ít nhaø thô, nhaø vaên ñaõ ngaõ xuoáng treân chieán

töø chieán haøo. ÔÛ ñaây chæ xin noùi ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ goùp tröôøng, coù theå keå ñeán Leâ Anh Xuaân (1940 - 1968), Nguyeãn
phaàn laøm neân dieän maïo “voùc nhaø thô ngang taàm chieán Myõ (1935 - 1971), Döông Thò Xuaân Quyù (1941-1969)...
luõy”, (thô Cheá Lan Vieân). Trong soá nhaø thô - chieán só ngaõ xuoáng treân chieán tröôøng,

* lieät só Leâ Anh Xuaân ñaõ ñöôïc vinh danh Anh huøng Löïc löôïng
Lòch söû chieán tranh caùch maïng, töø naêm 1945 ñeán naêm vuõ trang nhaân daân. Leâ Anh Xuaân, Döông Thò Xuaân Quyù
1975 ñaõ saûn sinh ra “ñoäi nguõ” nhöõng nhaø thô maëc aùo lính ñöôïc nhieàu nôi ñaët teân cho tröôøng hoïc, con ñöôøng.

trong “baàu trôøi” thô ca Vieät Nam. Trong 80 naêm aáy, theá heä Thôøi kyø choáng Myõ, cöùu nöôùc thaät söï “Voùc nhaø thô ngang
nhaø thô maëc aùo lính coù nhieàu theá heä, nhöng theá heä “thöù hai” taàm chieán luõy”, (thô Cheá Lan Vieân); taùc phaåm cuûa hoï mang
xuaát hieän trong cuoäc khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc (töø aâm höôûng chuû ñaïo laø anh huøng ca vôùi tinh thaàn quyeát chieán
naêm 1954 - 1975), caùc nhaø thô mang aùo lính laø “ñoäi nguõ quyeát thaéng keû thuø xaâm löôïc vaø traøn treà loøng laïc quan. Coù
huøng haäu” nhaát. theå keå ñeán taùc phaåm Meï cuûa Phaïm Ngoïc Caûnh; Cuoäc chia