Page 60 - Văn nghệ Tuyên Quang số 47

58 Soá 47 (thaùng 4 naêm 2025)

Hoûi theâm cuï, toâi ñöôïc bieát theâm, xöa kia ngöôøi daân ôû
ñaây nuoâi gia caàm, gia suùc chæ thaû roâng beân ngoaøi. Khi

hoå xuoáng laøng, ngöôøi daân thaáy choù suûa, hoï bieát neân chæ
daùm ngoài treân nhaø, roài mang maâm, voû ñaïn, coái… roài goõ

thaät maïnh, coát ñeå ñuoåi hoå ñi. Ñeán naêm moät nghìn chín
traêm saùu möôi thì khoâng thaáy hoå nöõa.

Chôït baø Ma Thò Luaän, ngöôøi laøng, ñang ngoài röûa rau
beân beå nöôùc beân ngoaøi noùi vôùi vaøo:

- Xöa nuùi naøy bò chaùy, taøn tro töø treân nuùi bay xuoáng
phuû kín caû laøng. Roài baø laïi noùi theâm: Laï nhaát laø laàn naøy,

chaùy to hôn, gioù lôùn hôn, nhöng tònh khoâng thaáy tro taøn
bay xuoáng.

Noùi xong baø thôû daøi:

- Caùc cuï baûo, “naêm thìn, naêm tî, chò chaúng nhìn em”
laø vaäy.

Toâi chôït suy tö vaø nhôù ñeán nhöõng söï kieän trong nhöõng
naêm gaàn ñaây veà hieän töôïng thieân nhieân ñang taùc ñoäng

ñeán cuoäc soáng con ngöôøi. Naêm ngoaùi, vöøa luït loäi, naêm
nay laïi chaùy röøng. Cuõng coù ngöôøi cho raèng, phaûi chaêng

ñoù laø quy luaät. Nhöng aáy laø coù ngöôøi nghó theá, chöù thöïc
teá, moïi vieäc ñeàu coù caên nguyeân cuûa noù. Con ngöôøi soáng taân haø

vôùi röøng thì phaûi coù traùch nhieäm baûo veä röøng vaø laøm giaøu
voán röøng chöù. Nhöõng caùnh röøng xanh baït ngaøn seõ laø laù Minh hoïa cuûa

chaén vöõng chaéc ñeå ngaên chaën caùc taùc ñoäng töø möa,
baõo, luõ luït. Roài con ngöôøi cuõng naâng cao traùch nhieäm

tröôùc quy luaät phaùt trieån cuûa röøng, ñaëc bieät laø vieäc ñoát
phaù röøng laøm nöông raãy. Caùc haønh vi ñoát phaù röøng, duø gaïo laøm ra töø caùnh ñoàng naøy ngon nöùc tieáng, ñöôïc ngöôøi

laø voâ tình hay höõu yù ñeàu phaûi ñöôïc leân aùn moät caùch tieâu duøng trong khu vöïc öu chuoäng. Ngöôøi ta lyù giaûi raèng,
maïnh meõ. Gioáng nhö nhöõng caùnh röøng treân nuùi Nghieâm nuùi Nghieâm ñaõ mang laïi cho caùnh ñoàng ñoä phì nhieâu vaø

kia, ñaõ toàn taïi haøng traêm naêm cuøng vôùi ñôøi ngöôøi. Ngay doøng nöôùc ngoït, laøm cho haït gaïo nôi naøy coù chaát löôïng
nhö caùnh ñoàng tröôùc nhaø cuï Myõ, roäng moät traêm naêm vöôït troäi hôn so vôùi nhöõng nôi khaùc.

möôi heùc – ta, vôùi nhöõng maøu xanh cuûa luùa, cuûa caùc loaïi Thaønh Tuyeân, 3.2025
hoa maøu khaùc ñang traûi ra moät maøu no aám. Nghe noùi, l.t